Συζήτηση για τα μοντέλα, αναλύσεις & γνώση

[Nick Gkikas]

Ενδιαφέρον αποκτάει πλέον ο καιρός καθώς, ο Μάιος (τουλάχιστον στο πρώτο μισό του όπως θα δούμε στη συνέχεια), αποφάσισε να καλύψει το χαμένο έδαφος υετικά, κάτι που ισχύει για πολλές περιοχές της χώρας. Το πρόβλημα βέβαια, είναι εντονότερο στ'ανατολικά/νοτιοανατολικά ηπειρωτικά και στα περισσότερα νησιά του Αιγαίου. Το αν θα τα καταφέρει αυτός ο μήνας τουλάχιστον σε αυτές τις περιοχές, είναι κάτι που μάλλον θα κριθεί σε πολλές λεπτομέρειες, καθώς η πηγή του υετού θα είναι τα φαινόμενα θερμικής αστάθειας. Ούτως ή αλλως τα συγκεκριμένα φαινόμενα "προτιμούν" ορεινές ή ημιορεινές περιοχές ενώ και οι βροχοπτώσεις που προκύπτουν σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως "ποτιστικές" με αποτέλεσμα μια μεγάλη ποσότητα του υετού να κινείται επιφανειακά και να χάνεται γρήγορα προς τη θάλασσα. Εξάλλου όπως λέει και το ρητό "στον καταραμένο τόπο, τον Μάη μήνα βρέχει".

Θα χαρακτήριζα την προηγούμενη ανάλυση / μεσοπρόθεσμη εκτίμηση που γράφτηκε ως αρκετά επιτυχημένη, όσον αφορά τον καιρό της περιοχής μας. Παραθέτω το απόσπασμα:

Αυτό που θα κυριαρχήσει στην εικόνα του καιρού εντός της Μεσογείου θα είναι η δημιουργία ενός χαμηλού βαρομετρικού από τις πρώτες ώρες της Τετάρτης (σ. Τετάρτη 2/5) στην κεντροδυτική Μεσόγειο. Είναι η πολλοστή φορά που βλέπουμε φέτος μια trough να επεκτείνεται προς την περιοχή αυτή, λόγω ενός πρόσκαιρου κυματισμού και ανάπτυξης ράχης ridge προς τον βόρειο Ατλαντικό. Η "εμμονή" αυτή, συνεχίζεται. Το συγκεκριμένο χαμηλό θα παραμείνει στάσιμο στην περιοχή τουλάχιστον μέχρι και την Παρασκευή 4 Μαΐου, εκφυλιζόμενο έκτοτε σε μια λίμνη ψυχρών και ασταθών αερίων μαζών η οποία θα εξαπλωθεί και προς τη χώρα μας.
Έως τότε, εκτιμώ οτι θα προκαλέσει πολύ μεγάλα ή και ακραία ύψη βροχής σε Ιταλία, Σαρδηνία, Κορσική, Νότια Γαλλία / Άλπεις καθώς και στις Βαλεαρίδες και ενδεχομένως και σε τμήματα της ανατολικής Ισπανίας και πιθανώς και άλλα φαινόμενα που συνοδεύουν ισχυρές καταιγίδες. Νομίζω πως το ενδιαφέρον μας θα εστιαστεί σε αυτήν την περιοχή την εβδομάδα που έρχεται.

Η μόνη περιοχή που θα επηρεαστεί κάπως, εβρισκόμενη στην άκρη αυτής της trough θα είναι η Ήπειρος, όπου απλώς θα έχει καθημερινές αναπτύξεις νεφών και μεμονωμένες καταιγίδες. Η ζέστη, στην υπόλοιπη χώρα συνεχίζεται κανονικά όπως και η ηλιοφάνεια, η οποία κάπως θα περιοριζεται από τις υψισυννεφιές που θα καλύπτουν κατά διαστήματα.

Εκτιμώ πως, καθώς περισσότερο ασταθείς αέριες μάζες θα εξαπλωθούν προς τ'ανατολικά, από την Παρασκευή 4 Μαΐου θα έχουμε και πάλι φαινόμενα θερμικής αστάθειας σε αρκετές ακόμη περιοχές εκτός της Ηπείρου, ενδεχομένως και σε θαλάσσια τμήματα, φαινόμενα που θα συνεχιστούν και τις επόμενες ημέρες, πιθανότατα έως και τη Δευτέρα 7/5 ή την Τρίτη 8/5. Η θερμοκρασία θα υποχωρήσει λίγο, δηλαδή οι υψηλότερες τιμές θα είναι γύρω στους 26-28 βαθμούς στα ηπειρωτικά, οι οποίες όμως είναι ούτως ή άλλως φυσιολογικές για την εποχή.

Εκεί που απέτυχε ήταν η εκτίμηση για τις καιρικές συνθήκες σε κεντροδυτικά τμήματα της Μεσογείου, όπου εν τέλει δεν σημειώθηκαν ιδιαίτερα έντονα φαινόμενα και αυτό οφείλεται κυρίως σε δυναμικά αίτια και συγκεκριμένα στον τρόπο που η trough εισήλθε στη συγκεκριμένη περιοχή αρχικά και σε δεύτερο χρόνο το γεγονός οτι το σύστημα "φρέναρε" την κίνησή του αρκετά γρήγορα.

Ήδη από χθες Πέμπτη 3/5, έχει ξεκινήσει ένα ενδιαφέρον διάστημα για τη χώρα μας, το οποίο εκτός των άλλων θα είναι δύσκολο προγνωστικά. Όπως συμβαίνει με τα φαινόμενα αστάθειας, όλα κρίνονται στις λεπτομέρειες οι οποίες με την σειρά τους, δεν αποδίδονται πάντα ορθά από τα μοντέλα προσομοίωσης.

ΤΑΣΗ ΚΑΙΡΟΥ ΕΠΟΜΕΝΩΝ ΗΜΕΡΩΝ

1. Σύντομη Ανάλυση ατμόσφαιρας: Η ασταθής αέρια μάζα εξαπλώνεται από τα κεντρικά τμήματα της Μεσογείου προς τ'ανατολικά. Η αέρια μάζα, συνοδεύεται από μια λίμνη ψυχρών αερίων μαζών στα ανώτερα στρώματα και σχετικά χαμηλών πιέσεων σε όλο το βάθος της τροπόσφαιρας. Υπάρχει μια τάση για σχετικά χαμηλότερες πιέσεις επιφανειακά, στ'ανατολικά τμήματα της χώρας (κεντρικό/νοτιοανατολικό Αιγαίο) καθώς και στην Τουρκία, κάτι που πιθανότατα οφείλεται στις υψηλότερες θερμοκρασίες που θα υπάρχουν σε αυτές τις περιοχές. Παρ'όλο που πρόκειται για ψυχρή λίμνη θα υπάρχει ένα υποτυπώδες κέντρο, δυτικότερα της χώρας και η ροή των ανέμων σε ένα μεγάλο βάθος (με εξαίρεση το στρώμα από τα 850mb και χαμηλότερα) θα είναι Νοτιοανατολικής διεύθυνσης. Από τα 850 και χαμηλότερα υπάρχει διαφορετική ροή ανέμων, με κυρίαρχη τη δυτική ή βορειοδυτική λόγω των χαμηλότερων πιέσεων στ'ανατολικά της χώρας. Θεωρώ πως αυτός ο παράγοντας θα παίξει αρνητικό ρόλο για την εκδήλωση φαινομένων σε αρκετές περιοχές καθώς ανακόπτει την τροφοδοσία με υγρασία χαμηλότερα, η οποία ούτως ή άλλως είναι αρκετά προβληματική αυτήν την περίοδο λόγω της τάσης σχηματισμού ενός λεπτού ευσταθούς στρώματος αέρα πάνω από τη θάλασσα, συχνά μή ανιχνεύσιμου και από τα προγνωστικά μοντέλα. Επιπροσθέτως, δημιουργεί μια πολύ έντονη και σε μικρό βάθος διάτμηση ανέμων, κάτι που εμπειρικά έχω παρατηρήσει οτι είναι αρνητικός παράγοντας όταν έχουμε συγκεκριμένα θερμοκρασιακά προφίλ.
Πάντως, από την Κυριακή 6/5 και σταδιακά, φαίνεται πως και στα ανώτερα στρώματα θα έχουμε μια σχετική μετατόπιση των χαμηλότερων γεωδυναμικών προς τ'ανατολικά με αποτέλεσμα την στροφή των ανέμων ανώτερα σε ΒΔ ή Β με το Δ ρεύμα στα χαμηλότερα να παραμένει, δημιουργώντας έτσι ένα ευνοϊκό wind shear.

Με βάση (και) τα παραπάνω.
2. Εικόνα του καιρού στη χώρα αλλά και στην Αττική:

Το Σάββατο 5/5, αυξημένες νεφώσεις σε μέσα και ανώτερα στρώματα σε Ήπειρο, Θεσσαλία, Μακεδονία, Θράκη και κεντρικό/βόρειο Αιγαίο. Θα υπάρξουν αναπτύξεις νεφών πάνω από ορεινές περιοχές, με επίκεντρο την Πίνδο, οι οποίες θα προκαλέσουν όμβρους και μεμονωμένες καταιγίδες. Η πιθανότητα για ισχυρά φαινόμενα θεωρώ πως είναι μικρή και όπου σημειωθούν δεν θα έχουν μεγάλη διάρκεια. Πρόσκαιρες βροχές σε περιοχές χαμηλότερου υψομέτρου ίσως και πρόσκαιρα σε τμήματα του κεντρικού και βόρειου Αιγαίου. Παρ'όλα αυτά, σε τμήματα της κεντρικής και ανατολικής Πελοποννήσου, θεωρώ πως υπάρχουν οι προϋποθέσεις για περισσότερο ισχυρά φαινόμενα. Όπως συνήθως συμβαίνει με τα θερμικά φαινόμενα, μετά το απόγευμα θ'αρχίσουν να εξασθενούν. Φαίνεται όμως πως ο καιρός θα είναι αρκετά νεφελώδης στο βόρειο Αιγαίο, σε Μακεδονία και γενικότερα σε όλες σχεδόν τις περιοχές από τη Στερεά Ελλάδα και βορειότερα και δεν αποκλείεται να συντηρηθούν φαινόμενα κυρίως σε Θερμαϊκό, Χαλκιδική, Στρυμονικό κόλπο και περιοχές περιξ με κατά τόπους όμβρους και σε άλλες περιοχές της ηπειρωτικής χώρας.
Θερμοκρασιακά θα κινηθούμε σε παρόμοια με τα σημερινά επίπεδα, ίσως λιγο χαμηλότερα σε κάποιες περιοχές, με αυξημένες τιμές στο Αιγαίο αλλά και στη Θράκη.
Οι άνεμοι από Δ διευθύνσεις ασθενείς και στο νότιο Αιγαίο έως μέτριοι.

Αττική: Θεωρώ πως η πιθανότητα για καταιγίδα στο νομό είναι αρκετά μικρή. Η ημέρα θα περάσει με διαστήματα νεφώσεων, αραιότερων ή κάπως πυκνότερων και αναπτύξεις κυρίως σε βορειοδυτικά τμήματα. Το GFS επιμένει για υετό και καταιγίδα κατά τις βραδυνές ώρες, προσωπικά δεν μπορώ να βρω κανέναν λόγο που θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο εκτός από το γεγονός οτι σχηματίζεται το υποτυπώδες χαμηλό στα 500 ανατολικότερα και άρα θα υπάρξει κάποια δυναμική ανύψωση λόγω αυτού. Εκτιμώ οτι θα έχουμε κάποιους όμβρους από μέσα/υψηλά νέφη με ενδεχόμενο πρόσκαιρης ηλεκτρικής δραστηριότητας από νεφώσεις υψηλής βάσης με τη δραστηριότητα να συνεχίζεται έως και το πρωί.

Την Κυριακή 6/5 τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του καιρού θα είναι διαφορετικά. Για να μην μακρυγορώ, θεωρώ πως το GFS δίνει υπερβολικά ποσά υετού (για τα δεδομένα του), υπονοώντας γενικευμένη αστάθεια και καταιγίδες σχεδόν σε όλες τις περιοχές. Κατ'αρχήν φαίνεται πως θα έχουμε αρκετές μέσες/υψηλές νεφώσεις ενώ φαίνεται επίσης οτι θα σχηματιστεί μια μικροδιαταραχή στο κεντρικό Αιγαίο, η οποία κινούμενη δυτικότερα θα επηρεάσει το πρωί αρκετά τμήματα της ανατολικής χώρας. Θεωρώ πως σε κεντρικό/ανατολικό Αιγαίο και ανατολική Στερεά θα έχουμε απλώς...βροχούλες και σποραδικές καταιγίδες τη νύχτα και τις πρωινές ώρες και αυξημένες νεφώσεις με κατά τόπους βροχές στα υπόλοιπα ηπειρωτικά τμήματα της χώρας για το ίδιο διάστημα. Καταιγίδες θερμικής φύσεως θεωρώ πως θα απαπτυχθούν μετά το μεσημέρι σε Ήπειρο και τμήματα της Δυτικής Στερεάς Ελλάδας και ενδεχομένως σε κεντρική / δυτική Πελοπόννησο όπου υπάρχει η πιθανότητα και για έντονα φαινόμενα. Κατ'εμέ επίσης και η Κρήτη θέτει υποψηφιότητα για εκδήλωση καταιγίδων σε εσωτερικά τμήματά της. Ο καιρός στις υπόλοιπες περιοχές να είναι κατά διαστήματα νεφελώδης με βροχές και όμβρους κατά τόπους, ενώ οι οποιες καταιγίδες εμφανιστούν θα έχουν σύντομο χαρακτήρα με σποραδικά ηλεκτρικά.
Θερμοκρασιακά πέφτουμε λιγο ακόμη με τον υδράργυρο να βρίσκεται στους 24-27 βαθμούς το μεσημέρι στις περισσότερες ηπειρωτικές περιοχές, ίσως και λιγο χαμηλότερα.
Οι άνεμοι Δ ή ΒΔ στις περισσότερες περιοχές, έως μέτριοι στα θαλάσσια τμήματα.

Αττική: Με την εξαίρεση των όμβρων και των σποραδικών ηλεκτρικών κατά τη διάρκεια της νύχτας, δεν θεωρώ πως θα έχουμε κάτι το αξιοσημείωτο, πέραν των παροδικών νεφώσεων. Μέσα στην ημέρα δεν αποκλείεται να σημειωθούν εκ νέου κάποιες βροχούλες σε κεντρικά και νότια τμήματα του νομού, ενδεχομένως και στα δυτικά.

Από Δευτέρα 7/5 και μετά: Η θερμική αστάθεια παραμένει στη χώρα αλλά και τα αίτια που τη συντηρούν, τουλάχιστον έως και την Τετάρτη 9/5 κατ'εμέ όμως θα μπορούσε να συνεχιστεί στις "κλασικές" περιοχές έως και το τέλος της εβδομάδας καθώς όλο το pattern της κυκλοφορίας δεν φαίνεται να αλλάζει. Κατ'εμέ καλύτερη ημέρα είναι η Τρίτη για την Αττική, με την ενδεχόμενη επικράτηση δυτικογενών ανέμων σε μέση/ανώτερη τροπόσφαιρα και την πιθανή μικροδιαταραχή που θα μας επισκεφθεί από τα δυτικά. Ας το έχουμε στο νού μας.

Ακολουθεί το δεύτερο μέρος, που αναφέρεται στην μεσοπρόθεσμη καιρική εκτίμηση.

[Nick Gkikas]

Επιστρέφω με το δεύτερο μέρος της ανάλυσης που αφορά την μεσοπρόθεσμη καιρική εκτίμηση (μετά τα μέσα της επόμενης εβδομάδας).

ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΚΑΙΡΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

Ανάλυση:

Φαίνεται πως, από ήδη από την Τρίτη 8/5, θα υπάρξει η τάση σχηματισμού ενός αντικυκλώνα στη βόρεια Ευρώπη με κέντρο στη Βαλτική θάλασσα, ο οποίος θα συνοδεύεται από ιδιαίτερα θερμές αέριες μάζες. Αν θέλουμε να δούμε την προϊστορία του, πρόκειται ουσιαστικά για μια θερμή αέρια μάζα προερχόμενη από τον Ατλαντικό, η οποία αφού απέκοψε το χαμηλό που σχηματίστηκε στην κεντρική Μεσόγειο, απλώθηκε εν συνεχεία προς τ'ανατολικά. Αυτή η ιδιαίτερα θερμή μάζα έχει σχηματίσει μια εκτεταμένη ξηρή ζώνη στα βορειότερα τμήματα της Ευρώπης, απομονώνοντας τις ψυχρότερες, υγρότερες και περισσότερο ασταθείς αέριες μάζες μέσα στη Μεσόγειο, τις οποίες έφερε αρχικά το προαναφερθέν σύστημα μεταξύ Τετάρτης 2/5 και Παρασκευής 4/5. Όλα τα προγνωστικά στοιχεία συγκλίνουν στο γεγονός οτι ο αντικυκλώνας αυτός θα έχει τα χαρακτηριστικά εμποδισμού ("blocking") μετατοπιζόμενος προς το ευρωπαϊκό τμήμα της Ρωσίας και παραμένοντας στην περιοχή τουλάχιστον έως και την Τετάρτη 14/5.


Σχήμα 1: Γεωδυναμικά ύψη στα 500mb και απόκλισή τους από τον μέσο όρο για την Ευρώπη. Πηγή: http://www.pivotalweather.com/

Η παρουσία του θερμού αντικυκλώνα στην περιοχή θα έχει διάφορες συνέπειες στην κυκλοφορία των αερίων μαζών σε Ευρώπη και βόρειο Ατλαντικό και άρα, στον καιρό της περιοχής μας:

1. Θα παρατείνει την παρουσία των ασταθών αερίων μαζών στην περιοχή μας κατ'εμέ τουλάχιστον έως και το Σαββατοκύριακο 12-13/5 (αλλά όχι σε όλες τις περιοχές).
2. Θα μπλοκάρει την Ατλαντική κυκλοφορία δηλαδή το πέρασμα θαλάσσιων, ψυχρότερων και σχετικά ασταθών αερίων μαζών προς το εσωτερικό της Ευρώπης επιτρέποντας μόνο μια πιθανή πορεία τους προς τη Μεσόγειο (εάν συμβεί).

Ο καιρός στο διάστημα Τετάρτη 9/5 έως Κυριακή 13/5

Τα τρεξίματα δείχνουν το πέρασμα ενός σαχαριανού "ξηρού" (ας μου επιτραπεί ο όρος) χαμηλού με κίνηση Δ-Α στις βόρειες ακτές της Αφρικής κατά την Τετάρτη - Πέμπτη, όπου τουλάχιστον στις εκεί περιοχές ενδέχεται να προκαλέσει ισχυρές σκονοθύελλες (σχήμα 2). Τα νοτιότερα τμήματα της χώρας μας θα επηρεαστούν εμμέσως καθώς οι άνεμοι θα στραφούν από Α διευθύνσεις (μεταφορά σκόνης δεν φαίνεται). Τέτοια χαμηλα, συνοδεύονται από μια αέρια μάζα πολύ συγκεκριμένων χαρακτηριστικών η οποία έχει ένα αρκετά βαθύ ευσταθές στρώμα στην κατώτερη τροπόσφαιρα με ταυτόχρονη ύπαρξη αστάθειας στα μέσα/ανώτερα στρώματα (σχήμα 3). Αυτή η αέρια μάζα, ίσως χαλάσει τη συνταγή στα νοτιότερα ηπειρωτικά τμήματα της χώρας, περιορίζοντας τις ασταθείς αέριες μάζες βορειότερα.
Με λίγα λόγια, οι καταιγίδες φαίνεται να περιορίζονται από το πλάτος της Λαμίας και βορειότερα, με επίκεντρο και περιοχές έναρξης πάντα τα ορεινά.
Καθώς αυτό το σαχαριανό ξηρο-χαμηλό περάσει προς τη Μέση Ανατολή, θα ενισχύσει την επιφανειακή βαροβαθμίδα και είναι πιθανό εν τέλει να έχουμε την ενίσχυση των βοριάδων στη χώρα την Παρασκευή και κυρίως το Σαββατοκύριακο.
(όπως είναι εμφανές, ο καιρός έχει βαλθεί να χαλάει τα Σαββατοκύριακα, το έχετε καταλάβει έτσι;).

Θερμοκρασιακά: Άνοδος της θερμοκρασίας σε κεντρικά και νότια μετά την Τετάρτη, σε τιμές άνω των 30 βαθμών, ενώ στα βόρεια θα ειναι κατά 3-4 βαθμούς χαμηλότερη. Η ενίσχυση των βοριάδων μετά την Παρασκευή θα φέρει πτώση της θερμοκρασίας σε κανονικές τιμές στις περισσότερες περιοχές, εκτιμώ όμως οτι στα δυτικά θα έχουμε και πάλι θερμοκρασίες >30 βαθμών. Δυστυχώς, όλη η περιοχή της Ρωσίας θα έχει πρώιμο καύσωνα κατά συνέπεια, μόνο το Αιγαίο θα μας δροσίζει....Και ο νοών νοείτω για τη συνέχεια αν ξεκινάμε από τώρα έτσι.


Σχήμα 2: Ατμοσφαιρική πίεση και υετός για την Τετάρτη 9/5/18 - 12UTC στην περιοχή της Μεσογείου και της βορείου Αφρικής, με βάση την προσομοίωση του GFS της Παρασκευής 4/5/18 - 12UTC.


Σχήμα 3: Skew-t διάγραμμα για την περιοχή του Ηρακλείου της Κρήτης για την Τετάρτη 9/5/18 - 12UTC. Παρατηρούμε αυξημένες τιμές CAPE αλλά ταυτόχρονα κι ένα αρκετά ευσταθές ατμοσφαιρικό στρώμα από τα 700mb και κάτω.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ (Δευτέρα 14/5 και μετά)

Είναι εμφανές οτι έχουμε περάσει σε ένα διάστημα αυξημένης μεσημβρινότητας, η αρχή του οποίου θα μπορούσε να τοποθετηθεί το Σαββατοκύριακο 27-28 Απριλίου, όταν υπήρξε μια θερμή ταλάντωση στο βόρειο Ατλανικό, προκαλώντας την ανάπτυξη μιας trough σε δυτική Ευρώπη, δυτική Μεσόγειο και Ιβηρική χερσόνησο, η οποία με τη σειρά της γέννησε το χαμηλό της κεντρικής Μεσογείου και ούτω καθ'εξής. Ακολουθώντας τον κανόνα των 7 ημερών (προσωπική παρατήρηση αυτός ο κανόνας), τότε αυτό το διάστημα θα πρέπει να λήξει είτε στις 12-13/5, είτε μία εβδομάδα μετά δηλαδή στις 19-20/5. Δεδομένης της ύπαρξης του θερμου εμποδισμού στη βόρεια Ευρώπη και μετέπειτα στη Ρωσία, ο οποίος φαίνεται να μην υποχωρεί, τότε πιθανότατα να έχουμε παρόμοιο set up και την εβδομάδα μετά τις 13/5, ίσως όμως κάπως διαφοροποιημένο.
Είναι σίγουρο οτι με κάποιον τρόπο οι Ατλαντικές αέριες μάζες θα προσπαθήσουν να εισέρχονται στην Ευρώπη και εν μέρει θα τα καταφέρουν όσον αφορά τα δυτικότερα τμήματά της και σίγουρα στην περιοχή του Ηνωμένου Βασιλείου.
3 σενάρια διακρίνω:
1. Η περίπτωση ο αντικυκλώνας στη βόρεια Ευρώπη να μετατραπεί σε τύπου "ring of fire", ή κάποιον παρόμοιο σχηματισμό, με αποτέλεσμα να έχουμε την είσοδο ασταθων αερίων μαζών και στην κεντρική Ευρώπη και ενδεχομένως το πέρασμα μετώπου ή trough. (σε αυτήν την περίπτωση θα ξεσπάσουν πολύ ισχυρές καταιγίδες σε αυτές τις περιοχές). Εδώ θα έχουμε ελαφρώς υψηλότερες του κανονικού θερμοκρασίες και αστάθειες στα βορειότερα της χώρας από τη Δευτέρα 14/5 και μετά. (60%)
2. Η περίπτωση ο αντικυκλώνας να παραμείνει στη θέση του, καταρρέοντας αργά προς τα νότια. Αυτό για εμάς σημαίνει παραμονή του βόρειου ρεύματος / πρώιμου μελτεμιού και αστάθειες στα βορειότερα της χώρας αλλά σε περιορισμένη έκταση. Η θερμοκρασία θα ανέβει σε επίπεδα Ιουνίου, ή και ακόμη λίγο πιο ψηλά στα δυτικά και ουσιαστικά θα περάσουμε σε πρώιμα καλοκαιρινό καιρό. (40%).

Σαν τελευταίο σχόλιο, προτού κλείσω θέλω να κάνω έναν πρόλογο σχετικά με την εκτίμηση που ετοιμάζω για το φετινό καλοκαίρι, η οποία βασίζεται στην μελέτη των μοτίβων της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας στην Ευρώπη και στο βόρειο Ατλαντικό πρωτίστως και δευτερευόντως γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο.

Τα νέα δυστυχώς δεν είναι καθόλου καλά και για το φετινό καλοκαίρι τόσο στη χώρα μας, όσο και στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης.
Ο Απρίλιος είναι ένας από τους μήνες που είτε το μοτίβο αλλάζει και περνάμε σε κάποιο καινούργιο, είτε παραμένει ως έχει. Δυστυχώς κατά τον φετινό Απρίλιο, εάν τουλάχιστον διέγνωσα σωστά όλη την κατάσταση, το μοτίβο δεν άλλαξε και παρέμεινε το ίδιο.
Ένα μονο ενθαρρυντικό στοιχείο υπάρχει:
Το διάστημα μεσημβρινότητας που διανύουμε από τις 27-28/4 και μετά, μπορεί να μην έστειλε στην περιοχή μας κάποια trough (όπως μας συνηθίζει φέτος) αλλά τουλάχιστον δεν συνοδεύεται ταυτόχρονα και από κάποια ακραία θερμή μεταφορά στην περιοχή μας. Παρατηρούσαμε συχνά οτι η ανάπτυξη κάποιας trough προς την κεντροδυτική Μεσόγειο ή δυτική Ευρώπη, συνοδευόταν πολλές φορές και από την ανάπτυξη κάποιας θερμής ράχης υψηλών πιέσεων από τη βόρειο Αφρική προς τα εμάς με ταυτόχρονη άνοδο του υποτροπικού αρκετά βόρεια. Από τον Απρίλιο και μετά, αυτό σταμάτησε να συμβαίνει ενώ το διάστημα μεσημβρινότητας που έχουμε τώρα είναι η πρώτη φορά που ένα τέτοιο pattern δεν ενεργοποίησε (ευτυχώς) την άνοδο του υποτροπικού, διότι πανεύκολα θα φτάναμε και τους 40 βαθμούς...Ας ελπίσουμε να μας λυπηθεί.

[Nick Gkikas]

Καλησπέρα φίλοι,

Ξαναδιαβάζοντας την ανάλυση που γράφτηκε πριν μία εβδομάδα και στα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε (θα τα παραθέσω), διαπιστώνω οτι είχαν ένα σχετικά καλό ποσοστό επιτυχίας, αλλά βέβαια αυτό είναι η προσωπική μου γνώμη και αυτοκριτική, διότι ούτως ή άλλως το κείμενο είναι στην κρίση σας.

Παραθέτω τα συμπεράσματα:
Η παρουσία του θερμού αντικυκλώνα (σ. στην ανάλυση γίνεται λόγος για τον θερμό αντικυκλώνα στη βόρεια Ευρώπη) στην περιοχή θα έχει διάφορες συνέπειες στην κυκλοφορία των αερίων μαζών σε Ευρώπη και βόρειο Ατλαντικό και άρα, στον καιρό της περιοχής μας:

1. Θα παρατείνει την παρουσία των ασταθών αερίων μαζών στην περιοχή μας κατ'εμέ τουλάχιστον έως και το Σαββατοκύριακο 12-13/5 (αλλά όχι σε όλες τις περιοχές).
2. Θα μπλοκάρει την Ατλαντική κυκλοφορία δηλαδή το πέρασμα θαλάσσιων, ψυχρότερων και σχετικά ασταθών αερίων μαζών προς το εσωτερικό της Ευρώπης επιτρέποντας μόνο μια πιθανή πορεία τους προς τη Μεσόγειο (εάν συμβεί).

Σχολιασμός:
Το 1. επιβεβαιώθηκε στο 100%. Διευκρινιστικά αναφέρθηκε μάλιστα πως από την Παρασκευή (χθες) και μετά, τα φαινόμενα αστάθειας θα περιοριστούν σε βορειότερα τμήματα της χώρας. Ο λόγος που περίμενα κάτι τέτοιο ήταν λόγω του περάσματος ενός Σαχαριανού χαμηλού προς τη Μέση Ανατολή. Εν τέλει όμως ο βασικός λόγος που έγινε αυτό ήταν η οργάνωση της ψυχρής λίμνης που έφερε την αστάθεια στη χώρα μας, σε κλειστό χαμηλό και η πορεία του προς τα βορειοανατολικά.
Σχετικά με το 2, επίσης συνέβη. Περιμένω να βγει ο καινούργιος χάρτης με την απόκλιση της θερμοκρασίας στην Ευρώπη και θα τον παραθέσω ως σχόλιο. Προς το παρόν δίνω το σταθερό link, αλλά την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η εβδομάδα που απεικονίζει είναι 29/4 με 5/5: http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/a ... wctan1.png

Τα επόμενα συμπεράσματα που γράφτηκαν στην προηγούμενη ανάλυση ήταν αυτά:

Περί της προοπτικής του καιρού (από 14/5 και μετά) --> Δηλαδή, η εβδομάδα που ξεκινάει τη Δευτέρα.

Είναι σίγουρο οτι με κάποιον τρόπο οι Ατλαντικές αέριες μάζες θα προσπαθήσουν να εισέρχονται στην Ευρώπη και εν μέρει θα τα καταφέρουν όσον αφορά τα δυτικότερα τμήματά της και σίγουρα στην περιοχή του Ηνωμένου Βασιλείου.
3 σενάρια διακρίνω:
1. Η περίπτωση ο αντικυκλώνας στη βόρεια Ευρώπη να μετατραπεί σε τύπου "ring of fire", ή κάποιον παρόμοιο σχηματισμό, με αποτέλεσμα να έχουμε την είσοδο ασταθων αερίων μαζών και στην κεντρική Ευρώπη και ενδεχομένως το πέρασμα μετώπου ή trough. (σε αυτήν την περίπτωση θα ξεσπάσουν πολύ ισχυρές καταιγίδες σε αυτές τις περιοχές). Εδώ θα έχουμε ελαφρώς υψηλότερες του κανονικού θερμοκρασίες και αστάθειες στα βορειότερα της χώρας από τη Δευτέρα 14/5 και μετά. (60%)
2. Η περίπτωση ο αντικυκλώνας να παραμείνει στη θέση του, καταρρέοντας αργά προς τα νότια. Αυτό για εμάς σημαίνει παραμονή του βόρειου ρεύματος / πρώιμου μελτεμιού και αστάθειες στα βορειότερα της χώρας αλλά σε περιορισμένη έκταση. Η θερμοκρασία θα ανέβει σε επίπεδα Ιουνίου, ή και ακόμη λίγο πιο ψηλά στα δυτικά και ουσιαστικά θα περάσουμε σε πρώιμα καλοκαιρινό καιρό. (40%).

Τα σενάρια ήταν 2 όπως βλέπετε, κατά λάθος έγραψα 3.
Εν πάσει περιπτώσει και με βάση τα τελευταία προγνωστικά στοιχεία, φαίνεται πως ορθώς δόθηκε προτεραιότητα στο πρώτο σενάριο. Υπήρξε μόνο μια διαφοροποίηση: Πρακτικά ο συγκεκριμένος αντικυκλώνας εξαφανίζεται από τους χάρτες την εβδομάδα που μας έρχεται, για να εμφανιστεί ξανά από την Κυριακή 20/5. Περί αυτού θα αναφερθώ επίσης παρακάτω. Αξίζει όμως να πούμε οτι εν τέλει, ροή είναι τέτοια που φέρνει ασταθείς αέριες μάζες μέσα στην κεντρική/δυτική/βορεια Ευρώπη και αυτήν την εβδομάδα θα έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον ο καιρός εκεί. Ασχέτως όμως εάν εμφανίζεται ή εξαφανίζεται ο αντικυκλώνας, η μεσημβρινότητα παραμένει.

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν:

Στον χάρτη του σχήματος 1, ας εστιάσουμε σε τρείς σχηματισμούς.
Κατ'αρχήν στην ύπαρξη του εμποδιστή αντικυκλώνα στη Σκανδιναβία αλλά και 2 κέντρα χαμηλών πιέσεων/θερμοκρασιών σε Γαλλία και ανατολική Ευρώπη.


Σχήμα 1: Μέσος όρος των ensembles για τα γεωδυναμικά ύψη και τη θερμοκρασία στην ισοβαρική στάθμη των 500hpa στην Ευρώπη την Κυριακή 13/5/18 - 18UTC, με βάση την προσομοίωση του GFS στις 12/5/18 - 06UTC

Ο αντικυκλώνας στην Σκανδιναβία είναι η αιτία του καιρού που είχαμε την προηγούμενη εβδομάδα, όπως διεξοδικά αναλύθηκε στο προηγούμενο κείμενο. Το αποτέλεσμα της κίνησης της ψυχρής λίμνης από την περιοχή μας προς τα βορειοανατολικά, είναι το κλειστό κεντρο στην ανατολική Ευρώπη. Μπορούμε τουλάχιστον οι εν Αθήναις να υποστηρίξουμε οτι στην πρώιμη φάση του, αυτό το κέντρο διήλθε ακριβώς πάνω από την πρωτεύουσα το απόγευμα της Πέμπτης 10/5 (νωρίτερα είχε διέλθει από τον Κορινθιακό κόλπο). Το δεύτερο κέντρο στη Γαλλία, προέρχεται από την αποκοπή μιας trough προερχόμενης από τον Ατλαντικό. Για την συγκεκριμένη κίνηση του συστήματος είχα γράψει στο σημείο 2 παραπάνω: (Ο αντικυκλώνας) θα μπλοκάρει την Ατλαντική κυκλοφορία δηλαδή το πέρασμα θαλάσσιων, ψυχρότερων και σχετικά ασταθών αερίων μαζών προς το εσωτερικό της Ευρώπης επιτρέποντας μόνο μια πιθανή πορεία τους προς τη Μεσόγειο (εάν συμβεί).

Αυτοί οι 3 σχηματισμοί και κυρίως τα δύο κέντρα χαμηλών σε μέση/ανώτερη τροπόσφαιρα, θα διαμορφώσουν τον καιρό της εβδομάδας ακολουθώντας μια ενδιαφέρουσα κίνηση.
Στο σχήμα 2, έχω ετοιμάσει ένα animation με τους ensemble χάρτες των 500hpa από το ίδιο τρέξιμο του GFS από σήμερα Σάββατο 12UTC έως και την Τετάρτη 00UTC:


Σχήμα 2: Animation του μέσου όρου των ensembles θερμοκρασιών και γεωδυναμικών στην ισοβαρική στάθμη των 500hpa για το διάστημα από 00UTC του Σαββάτου 12/5, έως 00UTC της Τετάρτης 16/5, με βάση την προσομοίωση του GFS στις 06UTC του Σαββάτου 12/5.

Παρατηρούμε τα εξής 2:
1. Το γεγονός οτι τα δύο κέντρα συνενώνονται σε 1 σταδιακά, με το δεύτερο (της ανατολικής Ευρώπης), να ακολουθεί οπισθόδρομη κίνηση.
2. Καθώς συμβαίνει αυτό, εισερχόμαστε σε μια περιοχή αντικυκλωνικών συνθηκών και άρα, ανόδου της θερμοκρασίας.

Από εκείνο το χρονικό σημείο (Τετάρτη 16/5) και μετά, επιστρέφουμε στο εφιαλτικό μοτίβο όλου του φετινού χειμώνα, χαμηλές πιέσεις σε δυτική Ευρώπη/δυτική Μεσόγειο και υψηλές στην περιοχή μας και θερμής μεταφοράς σε όλα τα στρώματα. Στο σχήμα 3, παραθέτω τον χάρτη του μέσου όρου των γεωδυναμικών στα 500hpa, για την Παρασκευή 18/5 και του spread της απόκλισης των διαφορετικών σεναρίων.


Σχήμα 3: Μέσος όρος των ensembles των γεωδυναμικών υψων στα 500hpa και απόκλιση (σ).

Φαίνεται πως στην περιοχή μας η απόκλιση είναι πολύ μικρή και εν τέλει ούτε ένα σενάριο δεν δείχνει σχηματισμό θερμής ράχης προς την περιοχή μας. Ωστόσο, οι θερμοκρασίες θα είναι καλοκαιρινές θυμίζοντας τέλος Ιουνίου, ή αρχές Ιουλίου.

Με βάση όλα τα παραπάνω μπορεί να διατυπωθεί η γενική εκτίμηση της εβδομάδας που μας έρχεται:

ΕΒΔΟΜΑΔΑ 14-20/5

- Περιορίζεται η αστάθεια τη Δευτέρα 14/5 με τη θερμοκρασία να σημειώνει άνοδο φτάνοντας ή και ξεπερνώντας τους 30 βαθμους σε κεντρικά/νοτια ηπειρωτικά.
- Την Τρίτη - Τετάρτη 15-16/5, η περιστροφή του κέντρου (βλ σχήμα 2), θα φέρει ένα μέτωπο/διαταραχή προς την περιοχή μας με κινηση ΝΔ-Β, προκαλώντας κυρίως αραιές συννεφιές αλλά και κάποιες βροχές/καταιγίδες στην Ήπειρο την Τρίτη. Μικρή πτώση της θερμοκρασίας σε Δ/ΒΔ, παρόμοιες τιμές στην υπόλοιπη χώρα.
- Την Πέμπτη 17/5 κυριαρχεί η ηλιοφάνεια αν και κάποιες αραιές συννεφιές θα επιμείνουν. Η θερμοκρασία έως τους 30-32 στα ηπειρωτικά.
- Άνοδος της θερμοκρασίας την Παρασκευή 18/5, φτάνοντας και τους 33-34 βαθμούς σε κάποιες ηπειρωτικές περιοχές, πιθανώς περεταίρω μικρή άνοδος το Σάββατο 19/5, όπου μπορει να φτάσουν και τους 35 ή 36 βαθμούς κάποιες κλειστές ηπειρωτικές περιοχές κυρίως στα νοτιότερα.
- Και την Κυριακή 20/5, φαίνεται πως θα έχουμε υψηλές θερμοκρασίες αντίστοιχες του Σαββάτου.

ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

Το ενδιαφέρον στην υπόθεση είναι οτι φαίνεται αρκετά έντονα η εμφάνιση του Σκανδιναβικού αντικυκλώνα από την Κυριακή 20/5 και μετά και κατ'εμέ είναι το κυρίαρχο σενάριο με συντριπτική πλειοψηφία. Η παρουσία του θα ωθήσει τις ασταθές αέριες μάζες που προϋπήρχαν σε κεντρική/δυτική/βόρεια Ευρώπη προς τα νότια, οπότε θα επιστρέψουν τα φαινόμενα και στην περιοχή μας.
Αυτό που δεν μπορεί προς το παρόν να προσδιοριστεί είναι η ένταση και έκτασή τους. Ούτως ή άλλως αυτή τη φορά δεν θα έχουμε τη διάλυση κάποιου χαμηλού από την κεντροδυτική Μεσόγειο (όπως συνέβη με τον πρώτο κύκλο αστάθειας), με αποτέλεσμα την έντονη δυναμική στα φαινόμενα.
Πάντως από τη Δευτέρα 21/5 ή την Τρίτη 22/5, θα έχουμε την επιστροφή των καταιγίδων, οι οποίες θα συνεχιστούν τουλάχιστον έως και το Σαββατοκύριακο 26-27/5 σε τμήματα της χώρας.

[Nick Gkikas]

Φίλοι,

Κάπως αργοπορημένος καθώς, κανονικά, αυτή η ανάλυση θα έπρεπε να έχει γραφτεί εδώ και τουλάχιστον 4 ημέρες. Δεν νομίζω βέβαια να έλειψε σε κανέναν, καθώς η επικοινωνία μας έχει περάσει σε μινιμαλιστικές διαστάσεις και αυτά εδώ τα κείμενα είναι κάπως πληθωρικά και ξεπερνούν τον υπολογισμένο χρόνο που ο σύγχρονος φεισμπουκικός άνθρωπος αφιερώνει σε κάτι. Συνεπώς, εάν κάποιος έφτασε να δει αυτό το κείμενο στο κακοποιημένο μας forum, τότε το πολύ να έφτασε και ως εδώ ενώ υπολογίζω να μην αντέξει μέχρι το τέλος. Για όποιον πιθανώς ενδιαφέρεται, συνεχίζω όμως παρακάτω.

Anyway, όπως κάνω συνήθως, αρχίζω από την αξιολόγηση του προηγούμενου κειμένου, στη συνέχεια θα προχωρήσω σε ανάλυση και εκτίμηση των συνθηκών έως και τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος και εν συνεχεία λίγα λόγια για την προοπτική του καιρού μετά τις 28/5. Στην προηγούμενη ανάλυση, είχα γράψει:

ΕΒΔΟΜΑΔΑ 14-20/5

- Περιορίζεται η αστάθεια τη Δευτέρα 14/5 με τη θερμοκρασία να σημειώνει άνοδο φτάνοντας ή και ξεπερνώντας τους 30 βαθμους σε κεντρικά/νοτια ηπειρωτικά.
- Την Τρίτη - Τετάρτη 15-16/5, η περιστροφή του κέντρου (βλ σχήμα 2), θα φέρει ένα μέτωπο/διαταραχή προς την περιοχή μας με κινηση ΝΔ-Β, προκαλώντας κυρίως αραιές συννεφιές αλλά και κάποιες βροχές/καταιγίδες στην Ήπειρο την Τρίτη. Μικρή πτώση της θερμοκρασίας σε Δ/ΒΔ, παρόμοιες τιμές στην υπόλοιπη χώρα.
- Την Πέμπτη 17/5 κυριαρχεί η ηλιοφάνεια αν και κάποιες αραιές συννεφιές θα επιμείνουν. Η θερμοκρασία έως τους 30-32 στα ηπειρωτικά.
- Άνοδος της θερμοκρασίας την Παρασκευή 18/5, φτάνοντας και τους 33-34 βαθμούς σε κάποιες ηπειρωτικές περιοχές, πιθανώς περεταίρω μικρή άνοδος το Σάββατο 19/5, όπου μπορει να φτάσουν και τους 35 ή 36 βαθμούς κάποιες κλειστές ηπειρωτικές περιοχές κυρίως στα νοτιότερα.
- Και την Κυριακή 20/5, φαίνεται πως θα έχουμε υψηλές θερμοκρασίες αντίστοιχες του Σαββάτου.

Το γεγονός οτι τα φαινόμενα αστάθειας θα είναι περιορισμένα, ήταν ένα από τα σωστά σημεία αυτού του κειμένου, ίσως και η τάση της θερμοκρασιας μέχρι και την Πέμπτη. Επίσης σωστά δόθηκε η εκτίμηση για το μέτωπο (για το οποίο δόθηκε ένα εντελώς άστοχο έκτακτο από την ΕΜΥ), το οποιο σχολίασα στο γρουπ μας στο fb.
Ο καιρός έκτοτε κινήθηκε σε εντελώς διαφορετικά πλαίσια, ιδιαίτερα δε όσον αφορά την Κυριακή 20/5, όπου είχαμε έκρηξη των καταιγίδων σε πολλές κεντρικες/ανατολικές και βόρειες περιοχές στ'ανατολικά της Πίνδου παρ΄όλη την υψισυννεφιά. Για τη συγκεκριμένη εξέλιξη δεν υπήρχαν εμφανή συνοπτικά αίτια, ωστόσο παράγοντες όπως το cape και διάφορα άλλα χαρακτηριστικά στο προφίλ της ατμόσφαιρας, ευνόησαν μια τέτοια εξέλιξη και κατά τη γνώμη έπρεπε να εκδοθεί ένα τέτοιο δελτίο. Εάν δηλαδή έπρεπε να διαλέξουμε ανάμεσα σε μία από τις δύο ημέρες η Κυριακή ήταν σαφέστατα Η ημέρα.
Παρ΄όλα αυτά, η άνοδος της θερμοκρασίας δεν ήρθε ποτέ και αυτό ήταν μια αρκετά μεγάλη αστοχία, ιδιαίτερα για όποιον θέλησε να κανονίσει τις δραστηριότητές του. Η αποτυχία προήλθε από το γεγονός οτι το αίτιο σε μια τέτοια εξέλιξη δεν ήταν συνοπτικό, επρόκειτο περισσότερο για λεπτομέρειες στη δομή της ατμόσφαιρας. Είχα πιστέψει οτι η περιοχή μας θα βρεθεί υπό την σφαίρα επιρροής σχετικά αντικυκλωνικών συνθηκών με αποτέλεσμα να μην ευνοηθούν οι ανοδικές κινήσεις στην ατμόσφαιρα. Αυτό ήταν λάθος. Τα χαμηλά γεωδυναμικά σε δυτική Μεσόγειο/Δυτική Ευρώπη, διατήρησαν ένα αρκετά σταθερό σχήμα καθόλη τη διάρκεια της εβδομάδας και δεν περιορίστηκαν σε βάθος, όπως περίμενα. Πάντως, όπως κι αν συνέβη αυτό, φαίνεται πως ο καιρός επέλεξε για ακόμη μια φορά να χαλάσει μέσα στο ΣΚ, όπως συνήθως συμβαίνει σε περιόδους αυξημένης μεσημβρινότητας της κυκλοφορίας. Σίγουρα αυτό δεν είναι τυχαίο.

Για την εβδομάδα που ξεκίνησε είχα γράψει:
Πάντως από τη Δευτέρα 21/5 ή την Τρίτη 22/5, θα έχουμε την επιστροφή των καταιγίδων, οι οποίες θα συνεχιστούν τουλάχιστον έως και το Σαββατοκύριακο 26-27/5 σε τμήματα της χώρας.

Δεδομένου οτι αυτό γράφτηκε στις 12/5 και πρόκειται για πρόγνωση 10-15 ημερών μετά, θα πρέπει να θεωρηθεί αρκετά επιτυχές.

Στηρίχθηκε δε σε ένα χαρακτηριστικό της διάταξης των αερίων μαζών, το οποίο θα συνεχιστεί για τουλάχιστον 7 ημέρες ακόμη, ίσως και περισσότερο και το οποίο θα αναλύσω στη συνέχεια.

Πρόκειται για την επίμονη παρουσία αντικυκλωνικών τάσεων σε κεντρική και βόρεια Ευρώπη, με επίκεντρο τη Σκανδιναβία. Η συγκεκριμένη τάση βέβαια εξασθένησε αρκετά την εβδομάδα που μας πέρασε και αυτό φαίνεται να συσχετίζεται έντονα με το κατά πόσον θα ευνοηθεί η ύπαρξη και παραμονή σχετικά χαμηλών γεωδυναμικών και θερμοκρασιών σε μεση/ανώτερη τροπόσφαιρα στην περιοχή μας κάτι που συσχετίζεται με την εκδήλωση φαινομένων αστάθειας. Τα φαινόμενα αυτά περιορίστηκαν αρκετά όλη την εβδομάδα, για να επανέλθουν όμως με έναν παράδοξο τρόπο την Κυριακή 20/5. Η συγκεκριμένη ημέρα, σηκώνει από μόνη της ανάλυση, αλλά δυστυχώς, δεν έχω το χρόνο να το κάνω.

Στο επόμενο σχήμα, έχω σε gif την εξέλιξη των γεωδυναμικών στα 500hpa, το πάχος ατμόσφαιρας 1000-500hpa και την επιφανειακή ατμοσφαιρική πίεση από την 1η Μαΐου έως και τις 28 του μήνα. Φυσικά από τις 22/5 μέχρι και το τέλος του διαστήματος, πρόκειται για πρόβλεψη.


Σχήμα 1: Εξέλιξη ανά 24 ώρες των γεωδυναμικών υψών στα 500hpa, του παχους ατμόσφαιρας 1000-500hpa και της επιφανειακης ατμοσφαιρικής πίεσης κατά το διάστημα 1/5/18 έως 28/5/18.

Πολλά όμορφα μπορεί κανείς να παρατηρήσει σχετικά με την κίνηση των σχηματισμών και των διατάξεων, ωστόσο θα ήθελα απλώς να εστιάσω στο παραπάνω θέμα του εμποδισμού:
Εάν εστιάσετε το βλέμμα σας στην περιοχή της Σκανδιναβίας, θα παρατηρήσετε το γεγονός οτι υπάρχει μια συνεχής διέλευση ή παραμονή υψηλών πιέσεων, ή ακόμη και εμποδισμών κατά το διάστημα αυτό. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρήστε το γεγονός οτι από την Κυριακή 6/5 εμφανίζεται ο πρώτος σχηματισμός, ο οποίος μάλιστα λίγα frames/24ωρα μετά εξελίσσεται σε τύπου ring of fire μετακινούμενος ελαφρώς ανατολικότερα. Από την Κυριακή 13/5, έχει σαφή τάση εξασθένησης και μάλιστα στη συνέχεια τα γεωδυναμικά πέφτουν, χωρίς ωστόσο να εξαφανίζεται τελείως η συγκεκριμένη τάση. Από την Κυριακή 20/5 ξεκινάει και πάλι η άνοδος στην περιοχή αν και αυτή τη φορά φαίνεται μια ταλάντωση και δεν θα έχει σταθερό χαρακτήρα. Μοιάζει σαν "φυσσαλίδες" θερμών αερίων μαζών από τον Ατλαντικό να τροφοδοτούν διαρκώς την περιοχή με τελικό αποτέλεσμα μέχρι τις 28/5 να υπάρξει μια διεύρυνση των υψηλών πιέσεων σε μεγάλο τμήμα της ηπείρου.

Την συγκεκριμένη συμπεριφορά την έχω σχολιάσει σε όλες τις προηγούμενες αναλύσεις και είναι "κλειδί" για την κατάσταση του καιρού στην περιοχή μας. Αναμφιβολα πρόκειται για διάστημα αρκετά έντονης μεσημβρινότητας. Κατ'εμέ, η συγκεκριμένη εμμονή του εμποδισμού στην περιοχή είναι η εντονότερη που έχω δει από το Φθινόπωρο 2017 και μετά και θα ταίριαζε περισσότερο σε χειμερινή κυκλοφορία με ύπαρξη πολύ ψυχρών επιφανειακών αερίων μαζών και βόρεια ροή στα Βαλκάνια και την περιοχή μας. Λόγω εποχής όμως, τουλάχιστον επιφανειακά η κατάσταση είναι αντεστραμμένη καθώς πρόκειται για ιδιαίτερα θερμές αέριες μάζες για την εποχή και την περιοχή και φυσικά έχουν διαφορετικά αποτελέσματα: Εγκλωβίζουν ασταθείς αέριες μάζες σε νοτιότερα τμήματα της Ευρώπης αλλά και εντός της Μεσογείου. Το ποιά ακριβώς είναι η προοπτική θα το σχολιάσω λίγο πιο μετά.

ΤΟ ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ 22-28/5/2018

Προς το παρόν (για να περάσουμε και στον καιρό της εβδομάδας), αξίζει να παρατηρήσει κανείς μια ουσιαστική αλλαγή. Όπως αναφέρθηκε και στην περιγραφή του σχήματος, οι λευκές γραμμές απεικονίζουν τις ισοβαρείς στην επιφάνεια. Εάν εστιάσετε στην περιοχή της Ελλάδας, θα δείτε την πύκνωσή τους από την Παρασκευή 25/5 και μετά και την πτώση της πίεσης στην περιοχή της νότιας Τουρκίας/Κύπρου/Μέσης Ανατολής. Πρόκειται για τη συνήθη θέση του θερμικού χαμηλού, το οποίο αυτήν την περίοδο αρχίζει να βαθαίνει. Εάν τώρα εστιάσετε στις μαύρες γραμμές που απεικονίζουν τα γεωδυναμικά ύψη στα 500hpa, θα δείτε τον ταυτοχρονο σχηματισμό ενός κλειστού αν και αβαθούς κέντρου και σε αυτό το επίπεδο. Αυτός είναι ένας συνδυασμός που εάν εμφανιστεί καλοκαίρι, μπορεί να δώσει ψυχρό υγρό και αρκετά ενισχυμένο μελτέμι, το οποίο δύναται να φέρει και βροχούλες σε κάποιες πολύ προσήνεμες περιοχές. Από τα ensembles προκύπτει οτι έχουμε ένα καλό επίπεδο προγνωσιμότητας έως και εκείνη την ημερομηνία και μια τέτοια εξέλιξη ή έστω κάποια μικρή παραλλαγή της είναι πολύ πιθανή.
Κρατάμε λοιπόν το γεγονός οτι από την Παρασκευή 25/5 και μετά, θα έχουμε ενίσχυση των βοριάδων (πρώιμο μελτέμι) πτώση της θερμοκρασίας, ψυχρό για την εποχή καιρό και πιθανά φαινόμενα σε ανατολικά και νοτια, κάτι που θα διαρκέσει τουλάχιστον έως και τη Δευτέρα 28/5 (του Αγίου Πνεύματος).

Υπάρχει κάτι που δεν φαινεται πολύ καθαρά στο animation του σχήματος 1 και είναι, το τι θα συμβεί τις αμέσως προηγούμενες ημέρες: Κατά την Τετάρτη - Πέμπτη, θα έχουμε το πέρασμα ψυχρότερων αερίων μαζών σε μέσα/ανώτερα τροποσφαιρικά στρώματα από την Ιταλία, προς τα νότια Βαλκάνια και τη βόρεια χώρα, γεγονός που θα καταστήσει την ατμόσφαιρα της περιοχής μας αρκετά ασταθή. Αν και θα πρόκειται απλώς για ψυχρή λίμνη, θα συνοδεύεται ωστόσο και από μεταφορά θετικού στροβιλισμού σε διάφορες ζώνες, κάτι που αναμένεται να οργανώσει τα φαινόμενα σε συγκεκριμένες περιοχές. Θεωρώ πως τα φαινόμενα θα είναι ισχυρά, σε όλες σχεδόν τις περιοχές ανατολικότερα της Πίνδου, ενώ υπάρχουν και οι προϋποθέσεις για ανάπτυξη υπερκυτταρικών καταιγίδων με πιθανές χαλαζοπτώσεις, ενω υπάρχει και μικρή πιθανότητα για σχηματισμό ανεμοστρόβιλων. Το σχήμα 2, απεικονίζει τα γεωδυναμικά στα 500hpa και τη μεταφορά θετικού στροβιλισμού σε αυτό το επίπεδο σύμφωνα με το NMM του meteoblue:


Σχήμα 2: Γεωδυναμικά ύψη στα 500hpa (μαύρες ισουψείς) και μεταφορά θετικού στροβιλισμού (κόκκινο χρώμα) κατά το διάστημα Τετάρτης 23/5/18 - 06.00 έως Πέμπτης 24/5/18 - 21.00 τοπική ώρα Ελλάδος, σύμφωνα με το μοντέλο NMM του πανεπιστημίου της Βασιλείας.

Συνοψίζοντας λοιπόν, από την Τετάρτη 23/5/18 μπαίνουμε σ'ένα διάστημα κακοκαιρίας, για τα δεδομένα της εποχής, το οποίο θα διαρκέσει έως και τουλάχιστον τη Δευτέρα 28/5. Οι καταιγίδες θα επηρεάσουν και παράκτιες περιοχές με πιθανότητα τα φαινόμενα να εκδηλωθούν και στα νησιωτικά από την Παρασκευή 25/5 και μετά. Από το Σάββατο 26/5, είναι πολύ πιθανό να έχουμε ενίσχυση των βοριάδων και πτώση της θερμοκρασίας σε χαμηλότερα για την εποχή επίπεδα με τα φαινόμενα αστάθειας να αποσύρονται από τ'ανατολικά ηπειρωτικά, επιμένοντας όμως σε βορειότερες και δυτικές περιοχές. Αναλόγως και της κίνησης του χαμηλού και της εξέλιξης των φαινομένων, δεν θα πρέπει να αποκλειστούν θαλάσσιες καταιγίδες το Σάββατο προς Κυριακή ίσως και κατά τη διάρκεια της Κυριακής στο νότιο Αιγαίο.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ

Η παρουσία των αντικυκλωνικών τάσεων φαίνεται να συνεχίζεται στα βόρεια τμήματα της Ευρώπης και μετά την Κυριακή 27/5.
Τυπικά, αν και από την Παρασκευή 1 Ιουνίου, υπάρχει μεγάλη προγνωστική ασάφεια, θεωρώ πως οι τάσεις αυτές θα παραμείνουν έως και την Κυριακή 3/6, ακολουθώντας τον 7ήμερο ρυθμό αυτών των ατμοσφαιρικών σχηματισμών. Αυτό σημαίνει πως οι αέριες μάζες θα παραμείνουν ασταθείς στην περιοχή μας και έτσι, οι καταιγίδες θα είναι καθημερινό φαινόμενο στην περιοχή μας. Είναι πολύ πιθανό επίσης, το βόρειο ρεύμα να συνεχιστεί ταυτόχρονα στο Αιγαίο, δροσίζοντας αρκετά τις περιοχές γύρω από αυτό, καθώς οι πιέσεις θα παραμένουν χαμηλότερες σε σχέση με τα υπόλοιπα Βαλκάνια, τόσο επιφανειακά όσο και στ'ανώτερα στρώματα στ'ανατολικά της χώρας. Παρ΄'ολα αυτά ο συγκεκριμένος συνδυασμός θ'αρχίσει να εξασθενεί προς το Σαββατοκύριακο.
Θεωρώ πως με πιθανότητα επαλήθευσης γύρω στο 60-70%, οι τάση για υψηλότερες πιέσεις και εμποδιστική κυκλοφορία στη βόρεια Ευρώπη, δεν θα συνεχιστούν μετά την Κυριακή 3/6.
Οι προγνωσεις των δεικτών ΝΑΟ και ΑΟ, εάν εξεταστούν συνδυαστικά "δείχνουν" προς την ανάπτυξη υψηλότερων πιέσεων στον Ατλαντικό και μάλιστα σε περιοχές που ευνοούν την πτώση των πιέσεων/γεωδυναμικών σε δυτική Ευρώπη.
Θεωρώ λοιπόν πως, μετά το Σαββατοκύριακο 2-3/6, τα φαινόμενα αστάθειας θα περιοριστούν στη χώρα και η θερμοκρασία θα παρουσιάσει άνοδο σε κανονικές και στη συνέχεια, υψηλότερες του κανονικού τιμές, που μάλλον θα θυμίζουν Ιούλιο.
Με βάση το συγκεκριμένο set up, ανοίγει η πόρτα για θερμή εισβολή στην περιοχή μας, μετά την Τετάρτη 6/6 και αν η κυκλοφορία διατηρήσει την έντονη μεσημβρινότητά της, τότε υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες για τον πρώτο καύσωνα του καλοκαιριού στο διάστημα από Τετάρτη 6/6 έως και τουλάχιστον Κυριακή 10/6, σε περίπτωση που ταυτόχρονα με την αναπτυξη trough προς τη δυτικη Ευρώπη, έχουμε την άνοδο του υποτροπικού προς αρκετά βόρεια γεωγραφικά πλάτη στην ανατολική πλευρά της Μεσογείου.
Ας ελπίσουμε απλώς αυτή η τάση να μετριαστεί και να προκύψει ένα απλώς θερμότερο του κανονικού διάστημα με ρηχή επιφανειακή θερμή μεταφορά.

[vkyriak]

Καλημέρα Νίκο,

Εγώ προσωπικά μπαίνω κάθε μέρα στο forum για να δω αν έχεις γράψει κάτι και διάβασα όλο το κείμενο σου. Συνέχισε να γράφεις και εμείς θα τα διαβάζουμε.

Βαγγέλης

[Nick Gkikas]

Καλημέρα Νίκο,

Εγώ προσωπικά μπαίνω κάθε μέρα στο forum για να δω αν έχεις γράψει κάτι και διάβασα όλο το κείμενο σου. Συνέχισε να γράφεις και εμείς θα τα διαβάζουμε.

Βαγγέλης

Βαγγέλη σ'ευχαριστώ πολύ!! Μου έδωσες μεγάλη χαρά!
Δεν περίμενα να γραφτεί κάτι από κάποιον εδώ, σε αυτόν το χώρο (γενικότερα) και ειδικότερα σε κείμενα σαν αυτά.
Φαίνεται πως ήμουν υπερβολικός, απλώς ονειρεύομαι (και εργάζομαι) στο να αποκτήσουμε και πάλι ζωή, στο να κάνουμε διάλογο, να αποκτήσει και πάλι ουσία η διαδικτυακή (και όχι μονο) επικοινωνία μας. Η πραγματικότητα είναι απογοητευτική, μιας που το facebook, έχει σαρώσει τα πάντα.
Να είσαι καλά!

Επανέρχομαι στο ραντεβού μου, ξεκινώντας ως συνήθως από την αξιολόγηση της προηγούμενης εκτίμησης:
Συνοψίζοντας λοιπόν, από την Τετάρτη 23/5/18 μπαίνουμε σ'ένα διάστημα κακοκαιρίας, για τα δεδομένα της εποχής, το οποίο θα διαρκέσει έως και τουλάχιστον τη Δευτέρα 28/5. Οι καταιγίδες θα επηρεάσουν και παράκτιες περιοχές με πιθανότητα τα φαινόμενα να εκδηλωθούν και στα νησιωτικά από την Παρασκευή 25/5 και μετά. Από το Σάββατο 26/5, είναι πολύ πιθανό να έχουμε ενίσχυση των βοριάδων και πτώση της θερμοκρασίας σε χαμηλότερα για την εποχή επίπεδα με τα φαινόμενα αστάθειας να αποσύρονται από τ'ανατολικά ηπειρωτικά, επιμένοντας όμως σε βορειότερες και δυτικές περιοχές. Αναλόγως και της κίνησης του χαμηλού και της εξέλιξης των φαινομένων, δεν θα πρέπει να αποκλειστούν θαλάσσιες καταιγίδες το Σάββατο προς Κυριακή ίσως και κατά τη διάρκεια της Κυριακής στο νότιο Αιγαίο.

Εάν εξαιρέσω κάποιες λεπτομέρειες, θεωρώ πως ήταν μια αρκετά εύστοχη εκτίμηση περιγράφοντας αρκετά σωστά και τον καιρό του τριημέρου. Σε αυτό βοήθησε φυσικά και η σταθερότητα του GFS.

Ως προοπτική του καιρού, δηλαδή για την εβδομάδα που διανύουμε τώρα, 28/5 έως 3/6, είχε δοθεί το εξής:

Η παρουσία των αντικυκλωνικών τάσεων φαίνεται να συνεχίζεται στα βόρεια τμήματα της Ευρώπης και μετά την Κυριακή 27/5.
Τυπικά, αν και από την Παρασκευή 1 Ιουνίου, υπάρχει μεγάλη προγνωστική ασάφεια, θεωρώ πως οι τάσεις αυτές θα παραμείνουν έως και την Κυριακή 3/6, ακολουθώντας τον 7ήμερο ρυθμό αυτών των ατμοσφαιρικών σχηματισμών. Αυτό σημαίνει πως οι αέριες μάζες θα παραμείνουν ασταθείς στην περιοχή μας και έτσι, οι καταιγίδες θα είναι καθημερινό φαινόμενο στην περιοχή μας. Είναι πολύ πιθανό επίσης, το βόρειο ρεύμα να συνεχιστεί ταυτόχρονα στο Αιγαίο, δροσίζοντας αρκετά τις περιοχές γύρω από αυτό, καθώς οι πιέσεις θα παραμένουν χαμηλότερες σε σχέση με τα υπόλοιπα Βαλκάνια, τόσο επιφανειακά όσο και στ'ανώτερα στρώματα στ'ανατολικά της χώρας. Παρ΄'ολα αυτά ο συγκεκριμένος συνδυασμός θ'αρχίσει να εξασθενεί προς το Σαββατοκύριακο.

Πράγματι η εκτίμηση αυτή φαίνεται επίσης να επιβεβαιώνεται: Οι αντικυκλωνικές τάσεις συνεχίζονται στα βόρεια τμήματα της Ευρώπης (σχήμα 1, 2 & 3) για τουλάχιστον μία εβδομάδα ακόμη και οι αέριες μάζες στην περιοχή μας ασταθείς, με τις καταιγίδες να είναι καθημερινό φαινόμενο. Αυτό που δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται στην παραπάνω εκτίμηση είναι η παρουσία των ανέμων. Αντιθέτως με ο,τι γράφτηκε, φαίνεται πως θα εξασθενήσουν στις περισσότερες περιοχές από αύριο Τετάρτη 30/5 έως και την Παρασκευή 1/6, διατηρώντας μόνο κατά τόπους ισχυρές εντάσεις στο νοτιοανατολικό Αιγαίο. Στις υπόλοιπες περιοχές θα είναι μέτριοι για να ενισχυθούν όμως εκ νέου το Σαββατοκύριακο 2-3/6.


Σχήμα 1: Animation γεωδυναμικών υψών και θερμοκρασιακής απόκλισης στο ισοβαρικό επίπεδο των 850hpa για την Ευρώπη, από 29/5 έως 5/6 σύμφωνα με το 00Ζ, 29/5/2018 τρέξιμο του GFS. Πηγή: http://pivotalweather.com



Σχήμα 2: Όπως στο σχήμα 1, αλλά για την απόκλιση των γεωδυναμικών υψών στα 500hpa



Σχήμα 3: Υετός, Επιφανειακή πίεση και πάχος ατμόσφαιρας (1000-500) από 29/5 έως 5/6 σύμφωνα με το 00Ζ, 29/5/2018 τρέξιμο του GFS.

Στα παραπάνω animations, παρατηρούμε τον συγκεκριμένο συνδυασμό αντικυκλωνικών συνθηκών (μεγάλα γεωδυναμικά στα 500hpa, σχήμα 2) σε βορειότερες περιοχές της Ευρώπης με επίκεντρο την Σκανδιναβία, με χαμηλότερες πιέσεις σε νοτιότερες περιοχές. Οι αντικυκλωνικές τάσεις στα βορειότερα, έχουν τη μορφή εμποδισμού και συνδυάζονται με κατά πολύ υψηλότερες του κανονικού θερμοκρασίες στα κατώτερα τροποσφαιρικά στρώματα, έως και 10+ βαθμούς στο ισοβαρικό επίπεδο των 850hpa (σχήμα 1). Πρόκειται για μια πολύ μεγάλη απόκλιση, η οποία μάλιστα παρουσιάζει αξιοσημείωτη εμμονή από την αρχή του μήνα. Αυτό φυσικά αποτυπώνεται και την επιφανειακή θερμοκρασία σε δύο χαρακτηριστικές περιοχές, Όσλο (σχήμα 4) και De Bilt, Ολλανδία (σχήμα 5). Το συγκεκριμένο μοτίβο, "εγκλωβίζει" ασταθείς αέριες μάζες σε νοτιότερες περιοχές και οι καταιγίδες είναι καθημερινό φαινόμενο σε πολλές περιοχές της Ευρώπης (σχήμα 3), επηρεάζοντας φυσικά και τμήματα της χώρας μας. Οι ασταθείς, υποτροπικής προέλευσης αέριες μάζες μάλιστα πρόκειται πως θα εξαπλωθούν τόσο βόρεια, ώστε την Παρασκευή να εμφανιστούν ισχυρές καταιγίδες θερμικής αστάθειας ακόμη και στη Σκοτία (περιοχή που τέτοια φαινόμενα δεν είναι τόσο συνηθισμένα)!


Σχήμα 4: Κλιματικός μέσος όρος μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας και απόκλιση (πρώτο & δεύτερο γράφημα), μέγιστες και ελάχιστες θερμοκρασίες 24ώρου (τρίτο γράφημα) για το Όσλο / Νορβηγία. Πηγή: http://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/g ... ccum.shtml


Σχήμα 5: Όπως στο σχήμα 4, αλλά για το De Bilt / Ολλανδία.

ΜΕ ΒΑΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ, Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ ΘΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΞΗΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ 29/5 ΕΩΣ 3/6:

Οι απογευματινές καταιγίδες θα συνεχιστούν όλη την εβδομάδα σε αρκετά τμήματα της ηπειρωτικής χώρας με έμφαση στις ορεινότερες περιοχές και κυρίως στην ορεινή ζώνη της Πίνδου, στη δυτική Μακεδονία αλλά και στη Ροδόπη.

Οι βοριάδες (μελτέμι) θα παρουσιάσουν εξασθένηση από την Τετάρτη 30/5 έως και την Παρασκευή 1/6 σε βορειότερες περιοχές των Κυκλάδων καθώς και στο κεντρικό Αιγαίο, όπου δεν θα ξεπερνούν τα 4 και κατά τόπους 5 μποφώρ, επιμένοντας όμως στο νοτιοανατολικό Αιγαίο στα 5-6 και πολύ τοπικά έως και τα 7 μποφώρ. Εκ νέου ενίσχυση των ανέμων όμως από το Σάββατο 2/6, τόσο σε κεντρικές, οσο και σε νότιες/νοτιοανατολικές περιοχές. Καθ'όλο το διάστημα πάντως, οι άνεμοι θα είναι αρκετά ασθενέστεροι σε βορειότερα τμήματα του πελάγους καθώς και στο Ιόνιο.

Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο στ'ανατολικά ηπειρωτικά έως τους 31-32 βαθμούς, φτάνοντας σε παρόμοιες τιμές σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές. Από την Παρασκευή 1/6 και μετά, σχετική πτώση σε επίπεδα κάτω των 30 βαθμών στ'ανατολικά ηπειρωτικά τμήματα λόγω της ενίσχυσης των βοριάδων.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ

Στο προηγούμενο κείμενο, στις 22/5, είχε διατυπωθεί η παρακάτω αρκετά ριψοκίνδυνη εκτίμηση για το διάστημα μετά τις 3/6:

Θεωρώ πως με πιθανότητα επαλήθευσης γύρω στο 60-70%, οι τάση για υψηλότερες πιέσεις και εμποδιστική κυκλοφορία στη βόρεια Ευρώπη, δεν θα συνεχιστούν μετά την Κυριακή 3/6.
Οι προγνωσεις των δεικτών ΝΑΟ και ΑΟ, εάν εξεταστούν συνδυαστικά "δείχνουν" προς την ανάπτυξη υψηλότερων πιέσεων στον Ατλαντικό και μάλιστα σε περιοχές που ευνοούν την πτώση των πιέσεων/γεωδυναμικών σε δυτική Ευρώπη.
Θεωρώ λοιπόν πως, μετά το Σαββατοκύριακο 2-3/6, τα φαινόμενα αστάθειας θα περιοριστούν στη χώρα και η θερμοκρασία θα παρουσιάσει άνοδο σε κανονικές και στη συνέχεια, υψηλότερες του κανονικού τιμές, που μάλλον θα θυμίζουν Ιούλιο.
Με βάση το συγκεκριμένο set up, ανοίγει η πόρτα για θερμή εισβολή στην περιοχή μας, μετά την Τετάρτη 6/6 και αν η κυκλοφορία διατηρήσει την έντονη μεσημβρινότητά της, τότε υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες για τον πρώτο καύσωνα του καλοκαιριού στο διάστημα από Τετάρτη 6/6 έως και τουλάχιστον Κυριακή 10/6, σε περίπτωση που ταυτόχρονα με την αναπτυξη trough προς τη δυτικη Ευρώπη, έχουμε την άνοδο του υποτροπικού προς αρκετά βόρεια γεωγραφικά πλάτη στην ανατολική πλευρά της Μεσογείου.
Ας ελπίσουμε απλώς αυτή η τάση να μετριαστεί και να προκύψει ένα απλώς θερμότερο του κανονικού διάστημα με ρηχή επιφανειακή θερμή μεταφορά.

Το παραπάνω δεν φαίνεται επιβεβαιώνεται με βάση όλα τα τελευταία τρεξίματα, αντιθέτως μάλιστα, νέος σχηματισμός εμποδισμού φαίνεται στους χάρτες το Σαββατοκύριακο 2-3/6 (σχήμα 6), αυτή τη φορά όμως σε δυτικότερα τμήματα και πιο συγκεκριμένα στο βόρειο Ατλαντικό. Η αντικυκλωνική έξαρση θα είναι ο ρυθμιστής της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας για την επόμενη εβδομάδα, όμως θα δούμε και άλλον ένα ατμοσφαιρικό σχηματισμό που θα διαμορφώσει την κατάσταση. Πρόκειται για την διαρκή τάση εμφάνισης trough στην Ιβηρική χερσόνησο (κάτι που συνεχίζεται από τον χειμώνα). Από τις 3/6 και μετά λοιπόν, φαίνεται πως θα έχουμε την αντικυκλωνική έξαρση στο βόρειο Ατλαντικό, έχοντας μάλιστα γνώριμη "συμπεριφορά" με τους προηγούμενους μήνες. Η συμπεριφορά της είναι η εξής: Κίνηση προς τα βόρεια/βορειοανατολικά και πέρασμα προς την κεντροβόρεια Ευρώπη έχοντας κλειστό σχηματισμό, θυμίζοντας περισσότερο θερμή φυσσαλίδα. Η συγκεκριμένη κίνηση, αφήνει ή αποκόπτει μια περιοχή χαμηλών πιέσεων και θερμοκρασιών στα νοτιοδυτικά τμήματα της Ευρώπης με επίκεντρο την Ιβηρική.

Θα πρέπει να αναφέρω εδώ το εξής (πολύ σημαντικό): Κατά το δεύτερο μισό του χειμώνα, είδαμε οτι ταυτόχρονα με τα παραπάνω δύο, εμφανίστηκε έντονα η τάση ανάπτυξης αντικυκλωνικής ράχης πάνω από την περιοχή μας, σε συνδυασμό με την άνοδο του υποτροπικού αεροχειμάρρου προς την περιοχή μας, κάτι που προκάλεσε φυσικά τις παρατεταμένα θερμές συνθήκες και τους επίμονους νοτιάδες. Άλλες φορές παρατηρούσαμε το ίδιο, αλλά με περιοχή έναρξης την περιοχή του βορειοδυτικού Ατλαντικού, προκαλώντας την αναπτυξη trough από το Ηνωμένο Βασίλειο έως και την Ιβηρική και εν συνεχεία κίνηση προς τα ανατολικά. Κάθε τέτοια κίνηση είχε τη διάρκεια μίας εβδομάδας περίπου και συνήθως συνδυαζόταν με την πολύ μεγάλη άνοδο του υποτροπικού αεροχειμάρρου σε βορειότερα γεωγραφικά πλάτη. Σε καμία περίπτωση πάντως αυτή η κίνηση και το σχήμα τέτοιων εμποδισμών δεν προκαλούσε κάποιο pattern ταλάντωσης με trough προς την ανατολική Ευρωπη και την περιοχη μας που θα μπορούσε να δώσει ψυχρή εισβολή, ή κατάβαση ψυχρότερων αερίων μαζών και δεν φαίνεται να συμβαίνει ούτε και τώρα. Έχει πολύ μεγάλη σημασία να αναφέρω και μία ακόμη παρατήρηση: Η συγκεκριμένη συμπεριφορά συνδυαζόταν με μια πολύ συγκεκριμένη συμπεριφορά στην ταλάντωση των δεικτών ΑΟ και ΝΑΟ. Παρατηρούσαμε, την ταυτόχρονη πτώση των δεικτών σε αρνητικές τιμές, κάτι που είχα επισημάνει και στις αναλύσεις μου κατά τη διάρκεια του χειμώνα (στο facebook).

Ετσι λοιπόν, η παραπάνω εκτίμηση που παρέθεσα, στηρίχθηκε ακριβώς στο τελευταίο στοιχείο. Φάνηκε στις ταυτόχρονες προγνώσεις των συγκεκριμένων δεικτών αυτή η καταβύθιση. Αν και η απόκλιση όλων των σεναρίων ήταν σχετικά μεγάλη, τα περισσότερα εξ αυτών "έδειχναν" αρνητικό ΑΟ. Σταδιακά όμως, ευτυχώς, μετατοπίστηκαν προς ουδέτερες τιμές και κατά συνέπεια φαίνεται πως σε όλο το προαναφερθέν μοτίβο θα απουσιάζει το στοιχείο κάποιας εκτεταμένης ανάπτυξης trough προς τη δυτική Ευρώπη, που συνδυάζεται με έντονη θερμή εισβολή προς την περιοχή μας.
Εν ολίγοις, αυτή η ευτυχής συγκυρία, μας κάνει να γλιτώσουμε τις πολύ μεγάλες ζέστες παρ'όλο που πάει να διαμορφωθεί ένα μοτίβο παρόμοιο με το εφιαλτικό του τριμήνου Φεβρουαρίου-Απριλίου.
Η ελπίδα που διατύπωσα, φαίνεται πως θα γίνει πραγματικότητα και η πόρτα των θερμών αερίων μαζών, δεν θα ανοίξει...τουλάχιστον διάπλατα.


Σχήμα 6: Μέσος όρος γεωδυναμικών υψών στα 500hpa με βάση τις προγνώσεις πολλαπλού δείγματος (ensembles) του GFS και απόκλιση (σ), για το διάστημα 2 έως 10 Ιουνιου 2018, με βάση την πρόγνωση της Τρίτης 29/5/2018 - 00UTC.

Με βάση τα παραπάνω λοιπόν, μπορούν να διατυπωθούν τα γενικά τα χαρακτηριστικά του καιρού στην περιοχή μας κατά το διάστημα 3 Ιουνίου έως 10 Ιουνίου.

-> Έως και περίπου την Τετάρτη 6/6, θα έχουμε την εκδήλωση φαινομένων θερμικής αστάθειας στις κλασικές ηπειρωτικές και ορεινές περιοχές της χώρας.
-> Η εξαφάνιση της ψυχρής λίμνης χαμηλών πιέσεων/θερμοκρασιών στην περιοχή της Τουρκίας δεν θα αποτελέσει παράγοντα πτώσης της πίεσης στην επιφάνεια και το πρώιμο μελτέμι στην περιοχή μας (εφ'όσον το θερμικό χαμηλό υπάρχει ούτως ή άλλως), θα σταματήσει στις περισσότερες περιοχές.
-> Η θερμοκρασία σε κανονικές ή ελαφρώς υψηλότερες για την εποχή τιμές έως και την Τετάρτη 6/6, αλλά στη συνέχεια η πιθανή ισχυροποίηση του χαμηλού στην Ιβηρική, με τάση κίνησης προς την Ιταλία, είναι πιθανό να προκαλέσει άνοδο της θερμοκρασίας σε τιμές Ιουλίου, ή και λίγο περισσότερο (έως 36,37 στα νοτιότερα ηπειρωτικά), όμως η θερμή μεταφορά δεν θα έχει πολύ μεγάλο βάθος.
-> Από την Τετάρτη 6/6 και μετά, περιορίζονται 'ομως τα φαινόμενα αστάθειας, καθώς οι αέριες μάζες που θα μας έρθουν, αν και θερμές θα είναι αρκετά ευσταθείς.

Σχετικά με το διάστημα από τις 11/6 και μετά:
-> Υπάρχει η τάση νέου σχηματισμού εμποδιστικών τάσεων αυτή τη φορά όμως ακόμη δυτικότερα στο βόρειο Ατλαντικό, με ανάπτυξη trough ή ύπαρξη χαμηλότερων θερμοκρασιών/πιέσεων σε δυτική Ευρώπη και δυτική Μεσόγειο. Είναι φυσικά πολύ μακριά ακόμη, αλλά θα πρέπει να αναφέρω από τώρα πως πρόκειται για το πιθανότερο σενάριο κατ'εμέ σύμφωνα με την ανάλυση των τελευταίων προγνωστικών στοιχείων και με βάση αυτό, είναι πιθανό να έχουμε ένα ακόμη θερμότερο διάστημα στην περιοχή μας, ίσως ήπιου αλλά παρατεταμένου καύσωνα...Θα το δούμε 'ομως και στην επόμενη ανάλυση...Ας ελπίσουμε (και πάλι), να υπάρξει κάποιος αποτρεπτικός παράγοντας...

[Nick Gkikas]

Καλησπέρα σε όλους τους φίλους,

Το πρώτο θερμό κύμα της φετινής καλοκαιρινής περιόδου είναι καθ'οδόν, το οποίο κάποιοι (θέλω να αποφύγω να αναφέρω ονόματα, καθώς δεν είναι μέλη της ομάδας μας), ονόμασαν "καύσωνα".
Πριν γραφθεί οτιδήποτε γι αυτό, θέλω να τονίσω το γεγονός οτι ο όρος "καύσωνας", επιστημονικά δεν υφίσταται. Ορθότερη είναι η χρήση του όρου "θερμό κύμα" ή "κύμα ζέστης", σαν μετάγραση του αγγλικού όρου "heatwave". Ο "καύσωνας" υφίσταται ως διοικητικός όρος και κάθε χώρα έχει το δικό της ορισμό. Από παλαιότερη έρευνα που έχω κάνει, έχω βρει 2 ορισμούς, τους οποίους θα παραθέσω.

1. Ο πρώτος ορισμός, είναι της ΓΓΠΠ:
Περίοδος τουλάχιστον 3 ημερών κατά την οποία οι θερμοκρασίες στις πεδινές περιοχές της χώρας ξεπερνούν τους 37° και η μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες τους 31°.
Πηγή: http://www.gscp.gr/ggpp/site/home/ws/pr ... fsonas.csp
2. Ο δεύτερος ορισμός, είναι από την ΕΜΥ και συγκεκριμένα το "εγχειρίδιο του μετεωρολόγου-προγνώστη",
http://www.emy.gr/emy/en/meteorology/co ... stBook.pdf
στον οποίο γίνεται διαχωρισμός μεταξύ "ημέρας καύσωνα" και "περιόδου καύσωνα". Αναφέρει επίσης οτι επισήμως τέτοιος ορισμός δεν υπάρχει, αλλά μία ημέρα καύσωνα, θα μπορούσε να είναι η ημέρα κατά την οποία η μέγιστη θερμοκρασία υπερβαίνει ένα μεγάλο ποσοστό του συνόλου των παρατηρήσεων για μια μακρά χρονική περίοδο. Κάποιοι (Ανδρεάκος, 1978) προτείνουν οι τιμές να είναι υψηλότερες από το 93% των παρατηρήσεων μιας μεγάλης χρονοσειράς, ενώ άλλοι (Radinovic) χρησιμοποιούν το διπλάσιο της τυπικής απόκλισης της κανονικής κατανομής. Αυτό, μπορει να εφαρμοστεί τόσο σε έναν τόπο όσο και στο σύνολο της χώρας. Μια τυπικά αποδεκτή τιμή είναι οι 38 βαθμοί και άνω για το σταθμό της Νέας Φιλαδέλφειας και οι 37 βαθμοί και άνω για το Ελληνικό. Περίοδος καύσωνα είναι εάν παρατηρηθούν 3 και άνω συνεχόμενες "ημέρες καύσωνα".

Όποιον ορισμό κι αν χρησιμοποιήσει κανείς, τότε, εκτιμώ πως περίοδο καύσωνα δεν θα έχουμε σε καμία περιοχή της χώρας ενώ "ημέρα καύσωνα" θα έχομε μόνο σε τμήματα της δυτικής χώρας.

ΚΥΜΑ ΖΕΣΤΗΣ 8-9/6/2018 - ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Το θερμό κύμα, θα είναι σχετικά σύντομο (η διάρκειά του δεν θα ξεπεράσει τις 36-48 ώρες σαν σύνολο χώρας), επηρεάζοντας διαδοχικά τα ηπειρωτικά τμήματα της επικράτειας από τα δυτικά προς τ'ανατολικά, με έμφαση όμως στα δυτικά, αύριο Παρασκευή 8/6 και σε κάποια ηπειρωτικά τμήματα της ανατολικής χώρας το Σάββατο 9/6. Η ζέστη όμως, δεν θα μας επισκεφθεί μόνη της αλλά θα συνοδευτεί και από μεταφορά σκόνης, ιδιαίτερα ξηρό καιρό στα δυτικά σε συνδυασμό με κατά τόπους ισχυρούς ανατολικών διευθύνσεων ανέμους που θα αυξήσουν την επικινδυνότητα για εκδήλωση και εξάπλωση πυρκαγιών. Εκτός των ανωτέρω αναμένονται κατά διαστήματα νεφώσεις σε κάποιες περιοχές την Παρασκευή (θα αναφερθούν στη συνέχεια), ενώ όσον αφορά το Σάββατο 9/6 και καθώς η ζέστη θα υποχωρεί, ας μας επιτραπεί να ισχυριστούμε πως το φαινόμενο που χρήζει προσοχής είναι, η ανάπτυξη πιθανώς ισχυρών καταιγίδων σε Θεσσαλία, Μακεδονία και ίσως και στη Θράκη και όχι τόσο οι σχετικά υψηλότερες του κανονικού θερμοκρασίες σε νοτιότερες περιοχές.


Πρόγνωση του http://umeteo.com για μια περιοχή στα σύνορα Αχαΐας - Ηλείας. Η ευρύτερη περιοχή θα είναι από τις θερμότερες της Επικράτειας, αύριο, Παρασκευή 8/6.

Ο καιρός αναλυτικότερα για την Παρασκευή 8/6
Οι υψηλότερες τιμές στην χώρα αναμένονται σε δυτική/νοτιοδυτική Πελοπόννησο, Αχαΐα, Αιτωλοακαρνανία, όπου παρ'όλη την μειωμένη ηλιοφάνεια λόγω της σκόνης και των πιθανών κατά διαστήματα νεφώσεων, φαίνεται να σημειώνονται έως και 38-39 και ίσως, τοπικά, 40 βαθμοί (εικόνα 1). Σε αυτές τις περιοχές αναμένεται ρεύμα Α ή ΝΑ διευθύνσεων, ξηρό και θερμό, το οποίο αυξάνει ιδιαίτερα τον κίνδυνο εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιών, γι αυτό συνίσταται προσοχή. Και βορειοτερα τμήματα όπως η Ήπειρος θα έχουν σχετικά υψηλές θερμοκρασίες, όπου ακόμη και σε ημιορεινές περιοχές αναμένονται μέγιστες έως και τους 36 βαθμούς, τιμές αρκετά υψηλότερες του κανονικού.

Στα υπόλοιπα ηπειρωτικά τμήματα της χώρας, αναμένεται απλώς μια ζεστή ημέρα, με τη μέγιστη θερμοκρασία στους 34-36 βαθμούς στα ηπειρωτικά, πολύ τοπικά έως τους 37, ενώ δροσερότερος θα είναι ο καιρος στα νησιωτικά.
Νεφώσεις, ίσως περισσότερες μετά το μεσημέρι σε κεντρική/νότια Πελοπόννησο, τμήματα της ανατολικής Στερεάς (και στην Αττική) αλλά και στις Κυκλάδες δεν αποκλείεται να προκαλέσουν και λασποψιχάλες / ασθενείς βροχές. (Μην πλύνετε το αυτοκίνητό σας).

Η ανάλυση των τελευταίων μετεωρολογικών δεδομένων που έχουμε διαθέσιμα από τις προσομοιώσεις της ατμόσφαιρας δείχνουν οτι, είναι αρκετά πιθανή η εκδήλωση ξαφνικών καταιγίδων το απόγευμα στα βορειότερα τμήματα της Πίνδου, ιδιαίτερα στις περιοχές που ανήκουν στη δυτική Μακεδονία.

Σαββατοκύριακο 9-10/6

Σάββατο 9/6
Πτώση της θερμοκρασίας στα δυτικά τμήματα το Σάββατο κατά 6-8 βαθμούς σε σχέση με την Παρασκευή (δεν θα ξεπεράσει τους 33-34 στα νοτιοδυτικά), αλλά επιμονή της ζέστης στ'ανατολικά με θερμοκρασίες που τοπικά θα φτάσουν και τους 36-37 βαθμούς (ίσως 38 κατά τόπους). Ξέσπασμα καταιγίδων σε πολλές περιοχές της Μακεδονίας, της Θεσσαλίας και ενδεχομένως της Θράκης, φαινόμενα που φαίνεται να συνεχίζονται έως και το βράδυ στο βορειοδυτικό Αιγαίο. Κατά τα άλλα, ενίσχυση των δυτικών ανέμων σε νότια Πελοπόννησο και θαλάσσιες περιοχές της Κρήτης, σε τοπικά ισχυρές εντάσεις.

Κυριακή 10/6
Υποχώρηση των θερμοκρασιών σε όλη την επικράτεια, με κύριο χαρακτηριστικό του καιρού την ανάπτυξη καταιγίδων σε αρκετές ηπειρωτικές περιοχές της χώρας τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες. Πιθανή η εκδήλωση καταιγίδας και στην Αττική, ωστόσο το ενδεχόμενο αυτό θα το δούμε και τα επόμενα 24ωρα. Από το βράδυ, ενίσχυση των ανέμων στο Αιγαίο από Β/ΒΑ διευθύνσεις. Κατά τη διάρκεια της ημέρας θα κυριαρχήσει το Δ ή ΒΔ ρεύμα.

Επανέρχομαι αύριο, με το δεύτερο μέρος της ανάλυσης, το οποίο θα αφορά τον καιρό των επόμενων 2 εβδομάδων, έως και το τελευταίο δεκαήμερο του μήνα.

[Nick Gkikas]

Επανέρχομαι με το δεύτερο μέρος της χθεσινής ανάλυσης, η οποία θα αφορά τον καιρό της επόμενης εβδομάδας αλλά και την προοπτική μετά την Κυριακή 17/6.

Ως συνήθως, θα ξεκινήσω με την αξιόλογηση της προηγούμενης εκτίμησης, στην οποία είχαν γραφτεί τα εξής για το διάστημα 3 έως 10 Ιουνίου:

-> Έως και περίπου την Τετάρτη 6/6, θα έχουμε την εκδήλωση φαινομένων θερμικής αστάθειας στις κλασικές ηπειρωτικές και ορεινές περιοχές της χώρας.
-> Η εξαφάνιση της ψυχρής λίμνης χαμηλών πιέσεων/θερμοκρασιών στην περιοχή της Τουρκίας δεν θα αποτελέσει παράγοντα πτώσης της πίεσης στην επιφάνεια και το πρώιμο μελτέμι στην περιοχή μας (εφ'όσον το θερμικό χαμηλό υπάρχει ούτως ή άλλως), θα σταματήσει στις περισσότερες περιοχές.
-> Η θερμοκρασία σε κανονικές ή ελαφρώς υψηλότερες για την εποχή τιμές έως και την Τετάρτη 6/6, αλλά στη συνέχεια η πιθανή ισχυροποίηση του χαμηλού στην Ιβηρική, με τάση κίνησης προς την Ιταλία, είναι πιθανό να προκαλέσει άνοδο της θερμοκρασίας σε τιμές Ιουλίου, ή και λίγο περισσότερο (έως 36,37 στα νοτιότερα ηπειρωτικά), όμως η θερμή μεταφορά δεν θα έχει πολύ μεγάλο βάθος.
-> Από την Τετάρτη 6/6 και μετά, περιορίζονται 'ομως τα φαινόμενα αστάθειας, καθώς οι αέριες μάζες που θα μας έρθουν, αν και θερμές θα είναι αρκετά ευσταθείς

Εάν εξαιρέσω ένα συντακτικό λάθος στο πρώτο σημείο (εννοούσα με απλά λόγια οτι η εξαφάνιση της ψυχρής λιμνης χαμηλών πιέσεων / θερμοκρασιών στην Τουρκία θα αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα πτώσης της επιφανειακής πίεσης με αποτέλεσμα να σταματήσει και το πρώιμο μελτέμι), τότε θεωρώ πως σε γενικές γραμμές το κείμενο πέτυχε να περιγράψει τον καιρό της εβδομάδας αυτής αρκετά καλά. Αυτό στο οποίο απέτυχε ήταν, στο να "δει" την διαφαινόμενη αστάθεια αυτού του Σαββατοκύριακου σε αρκετές περιοχές της χώρας. Η αιτία των φαινομένων του Σαββατοκύριακου είναι το πέρασμα μιας ψυχρής λίμνης από τα ΒΔ προς τα ΒΑ στη χώρα μας, σχηματισμός που δεν είναι μεγάλης κλίμακας, ούτε προέκυψε από κάποιο μεγάλης κλίμακας γεγονός και ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να ανιχνευθεί τόσες ημέρες πριν.

Είχε επίσης γραφτεί:
Σχετικά με το διάστημα από τις 11/6 και μετά:
-> Υπάρχει η τάση νέου σχηματισμού εμποδιστικών τάσεων αυτή τη φορά όμως ακόμη δυτικότερα στο βόρειο Ατλαντικό, με ανάπτυξη trough ή ύπαρξη χαμηλότερων θερμοκρασιών/πιέσεων σε δυτική Ευρώπη και δυτική Μεσόγειο. Είναι φυσικά πολύ μακριά ακόμη, αλλά θα πρέπει να αναφέρω από τώρα πως πρόκειται για το πιθανότερο σενάριο κατ'εμέ σύμφωνα με την ανάλυση των τελευταίων προγνωστικών στοιχείων και με βάση αυτό, είναι πιθανό να έχουμε ένα ακόμη θερμότερο διάστημα στην περιοχή μας, ίσως ήπιου αλλά παρατεταμένου καύσωνα...Θα το δούμε 'ομως και στην επόμενη ανάλυση...Ας ελπίσουμε (και πάλι), να υπάρξει κάποιος αποτρεπτικός παράγοντας...

Το μεγάλης κλίμακας γεγονός, δηλαδή ο σχηματισμός εμποδισμού στο βορειοδυτικό Ατλαντικό δεν φαίνεται τελικά να προκύπτει στους χάρτες.
Ένας τέτοιος σχηματισμός ευνοεί την ανάπτυξη trough σε δυτικότερα τμήματα της Ευρώπης, πολύ συχνά και της Μεσογείου, η οποία με τη σειρά της συσχετίζεται με κάποιο θερμό κύμα προς την περιοχή μας, πιθανή άνοδο του υποτροπικού αεροχειμάρρου και "παγωμα" (οξύμωρο να το θέτει κανείς έτσι) της κυκλοφορίας σε αυτό το μοτίβο για αρκετές ημέρες. Γι αυτό έγινε λόγος για "ήπιο, αλλά παρατεταμένο καύσωνα", με πλήρη συνείδηση του όρου: Θερμός καιρός, μέγιστες Θερμοκρασίες 37-40 και σχετικά υψηλές ελάχιστες. Όμως, το βασικό συστατικό της κυκλοφορίας, δηλαδή ο εμποδισμός στον βορειοδυτικό Ατλαντικό δεν θα εμφανιστεί. Στο σημείο αυτό, αξίζει να αναφέρω το εξής: Η ανίχνευση τέτοιων φαινομένων γίνεται πρωτίστως από την παρατήρηση της τάσης των δεικτών ΝΑΟ και ΑΟ συνδυαστικά. Σε περίπτωση πτώσης του ΑΟ και ταυτόχρονης πτώσης του ΝΑΟ, τότε, προκύπτει ένας τέτοιος σχηματισμός και μια περίπτωση μεσημβρινής κυκλοφορίας που ευνοεί θερμά κύματα στην περιοχή μας, με διάταξη όπως την περιέγραψα παραπάνω. Αυτό, φάνηκε αρχικά στην πρόγνωση των δεικτών με σχετικά μεγάλο confidence level (ουσιαστικά πολύ λίγα σενάρια παρέκκλιναν από το μέσο όρο), αλλά στη συνέχεια, όλα άλλαξαν.

Εάν εξαιρέσουμε την περιοχή του Ατλαντικού, εντός της Ευρώπης και ειδικότερα εντός της Μεσογείου θα έχουμε παρ'όλα αυτά μια διάταξη που θα θυμίζει λίγο την αρχική εκτίμηση, αλλά σε πιο light εκδοχή: Μικρότερα γεωδυναμικά στα δυτικότερα της Μεσογείου και μεγαλύτερα στην περιοχή μας με την καμπύλωσή τους να ευνοεί την μεταφορά θερμότερων αερίων μαζών προς την περιοχή μας, χωρίς όμως αυτό να συνιστά "καύσωνα", αλλά παρατεταμένα σχετικά θερμό καιρό. Επιπλέον φαίνεται οτι, τουλάχιστον έως και τα μέσα της εβδομάδας, οι αέριες μάζες θα παραμείνουν, εκτός από θερμές και ασταθείς στην περιοχή μας, δινοντας απογευματινές καταιγίδες σε περιοχές της χώρας.

Στο παρακάτω σχήμα, έχω ετοιμάσει σε gif την κίνηση των διατάξεων στα 500hpa, λαμβάνοντας όμως υπόψιν τον μέσο όρο των ensembles ενώ, ο χρωματισμός απεικονίζει την τυπική απόκλιση (σ). Παρατηρούμε πως, ενώ μέχρι την Πέμπτη 14/6, η περιοχή μας θα βρίσκεται σε μια ασθενή έξαρση, εν συνεχεία, από την Παρασκευή 15/6, καλυπτόμαστε από χαμηλότερα γεωδυναμικά, κάτι που παραπέμπει σε περισσότερο ασταθείς αέριες μάζες, ταυτόχρονα με την ανάπτυξη αντικυκλωνικών τάσεων στη Σκανδιναβία.
Ταυτόχρονα όμως, παρατηρούμε και σταδιακή μείωση της προγνωσιμότητας, μέσω του δείκτη (σ) που σημαινει οτι οποιοσδήποτε αναλυτικότερος προσδιορισμός των χαρακτηριστικών της, είναι αδύνατος προς το παρόν.


Σχήμα 1: Μέσος όρος ensembles γεωδυναμικών υψών 500hpa και τυπική απόκλιση για το διάστημα 11 έως 16 Ιουνίου 2018, σύμφωνα με το GFS

Με τη βοήθεια και των σχετικών χαρτών του ισοβαρικού επιπέδου των 850hpa, μπορούμε να προσδιορίσουμε τα εξής γενικά χαρακτηριστικά του καιρού για το διάστημα 11-17 Ιουνίου

Από Δευτέρα 11/6 έως και Παρασκευή 15/6:
-> Σταδιακή άνοδος της θερμοκρασίας στα επίπεδα των 34-36 βαθμών κατά μέσο όρο στα ηπειρωτικά, τοπικά και υψηλότερες από την Τρίτη και μετά.
-> Θα υπάρξουν φαινόμενα αστάθειας κυρίως σε ορεινές και κάποιες ηπειρωτικές περιοχές κυρίως μέχρι την Τετάρτη. Ίσως κατά τόπους να είναι κι έντονα.
-> Ασθενείς άνεμοι.
-> Πιθανή μεταφορά σκόνης στα νοτιότερα την Παρασκευή.

Σαββατοκύριακο 16-17/6:
-> Ισχυρά φαινόμενα αστάθειας σε βόρεια χώρα το Σάββατο 16/7, αρκετή ζέστη στα νοτιότερα με πιθανές αραιές νεφώσεις. Τη νύχτα προς Σάββατο, αλλά και το βράδυ, ειναι πολύ πιθανό να επηρεαστούν και θαλάσσιες περιοχές του Ιονίου και του βορειοδυτικού Αιγαίου αντίστοιχα. Μέσα στην ημέρα, υποχώρηση των θερμοκρασιών στα βόρεια.
-> Τα φαινόμενα μεταφέρονται και επηρεάζουν νοτιότερες περιοχές την Κυριακή 17/7, κατ'αρχήν τα ηπειρωτικά, αλλά πιθανότατα και σε θαλάσσια τμήματα κυρίως κατά το πρώτο μισό της ημέρας. Ενίσχυση των βοριάδων και υποχώρηση των θερμοκρασιών και στα νοτιότερα. Ενισχυση των βοριάδων, σε κεντρικό/βόρειο Αιγαίο.

Τάση καιρού για 18/6 και μετά

Το γεγονός οτι αντικυκλωνικές τάσεις σχηματίζονται κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου 16-17/6 στην περιοχή της Σκανδιναβίας είναι αρκετά ενδιαφέρον και θυμίζει αρκετά το μοτίβο κατά τη διάρκεια του Μαΐου. Αντικυκλωνικές συνθήκες στη συγκεκριμένη περιοχή σημαίνει, εκτός των άλλων, εγκλωβισμό (κατά πάσα πιθανότητα) ασταθών αερίων μαζών στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Αυτό σημαίνει πως η "κακοκαιρία" του Σαββατοκύριακου, θα συνεχιστει και τις επόμενες ημέρες, αν και με φθίνουσα δυναμική, ως έντονα φαινόμενα αστάθειας κυρίως στην ηπειρωτική χώρα.
Κατ'εμέ, μια τέτοια διάταξη είναι η πιθανότερη (70%) συνεπώς, κατ'αυτόν τον τρόπο φαίνεται να εξελισσεται ο καιρός στη χώρα μας.

Συνεπώς:
Έως τουλάχιστον την Πέμπτη 21/6 δεν υπάρχουν πολλές πιθανότητες θερμού κύματος στην περιοχή μας, με τη θερμοκρασία σε κανονικές ή ελαφρώς υψηλότερες του φυσιολογικού τιμές.
Φαινόμενα αστάθειας, πιθανώς έντονα στην αρχή της εβδομάδας κυρίως σε ηπειρωτικά τμήματα της χώρας.
Υπάρχει πιθανότητα ενισχυμένων ανέμων (προδρομος ετησίας).

Για μένα τουλάχιστον, από την Παρασκευή 22/6 και μετά, η εξέλιξη του καιρού είναι αρκετά δύσκολο να διαγνωσθεί και όλα τα σενάρια είναι πιθανά.

Αντί επιλόγου

2 ΣΧΟΛΙΑ
1. Θέλω να τονίσω το γεγονός της 7ήμερης επαναληψιμότητας των διαταραχών στην περιοχή μας.
Όπως και τον Μάιο, είχαμε έναν μονιμο εμποδισμό στη βόρεια Ευρώπη, με 7ήμερες εξάρσεις, έτσι και τώρα, φαίνεται πως έχουμε 2 διαδοχικές εξάρσεις αστάθειας με περίπου τον ίδιο τρόπο (πέρασμα ψυχρής λιμνης στα 500). Η πρώτη, αυτό το Σαββατοκύριακο και η δεύτερη, το επόμενο.
Ο συγκεκριμένος ρυθμός, εμφάνισης διαταραχών κι επανάληψης του καιρού είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της έντονης μεσημβρινότητας στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία.

2. Η παρακάτω (ζοφερή) εικόνα (σχήμα 2):
Πρόκειται για την καταγραφή των θερμοκρασιών στην περιοχή του Ελληνικού τις τελευταίες 365 ημέρες και η σύγκρισή της με τον μέσο όρο.
Παρατηρούμε 2 βασικά στοιχεία.
Το γεγονός οτι για μία ολοκληρη χρονιά έχουμε διαρκώς υψηλότερες του κανονικού θερμοκρασίες, εάν λάβουν υπόψιν μας τον κυλιόμενο μέσο όρο 31 ημερών, που απεικονίζει καλύτερα την τάση. Το τελευταίο ψυχρό διάστημα, έληξε ουσιαστικά τον Ιούνιο του 2017 (η γαλάζια άκρη στ'αριστερά).
Έως και τον Φεβρουάριο 2018, υπήρξαν και κάποια (μικρά), διαστήματα ψυχρότερων του κανονικού συνθηκών. Από την αρχή του Φεβρουαρίου, είμαστε διαρκώς σε υψηλότερες του κανονικού θερμοκρασιες...Είναι προφανές (και το τονίζω σε κάθε ευκαιρία στις αναλύσεις μου), το γεγονός οτι το ατμοσφαιρικό μοτίβο (pattern) που διαμορφώθηκε ήδη από το Φθινόπωρο, κορυφώνεται πλέον από τον Φεβρουάριο και μετά. Κατακαλόκαιρο, αλλαγές μοτίβου δεν έχω δει ποτε να συμβαίνουν, παρά μόνο τον Σεπτέμβρη ή αργότερα (Νοέμβρη)...Με ένα τέτοιο μοτίβο λοιπόν, το μόνο που έχουμε να ελπίζουμε είναι σε έστω...κανονικές θερμοκρασίες, που θα μας φέρνουν τα ψυχρότερα διαστήματα, διότι κατά μέσο όρο κινούμαστε 3-4 βαθμούς παραπάνω...


Σχήμα 2: Γράφημα πορείας της θερμοκρασίας στην Αθήνα, τις τελευταίες 365 ημέρες. Στο πρώτο διάγραμμα (επάνω), η πορεία της μέσης θερμοκρασίας και η σύγκρισή της με τον μέσο όρο, στο δεύτερο (μεσαίο) ο κυλιόμενος μέσος όρος και στο τρίτο, η πορεία εικόνα των μέγιστων/ελάχιστων θερμοκρασιών.

[Nick Gkikas]

Μετά από ένα περίπου μήνα, επιστρέφω για μία "ανάλυση", θα προσπαθήσω να είναι αρκετά σύντομη.

Σαν εισαγωγή:
Το "βαθύ καλοκαίρι" είναι ένας όρος μάλλον διαισθητικός ή και λογοτεχνικός: Κλιματολογικά, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε πως είναι πλέον θερμή περίοδος του έτους όπου η θερμοκρασία ειδικά στα νοτιότερα της χώρας σταθεροποιείται σε ένα επίπεδο όπου η ζέστη είναι ούτως ή άλλως αισθητή, ειδικά τα μεσημέρια. Οι ατμοσφαιρικές διαταραχές έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο και αφορούν κυρίως τοπικές καταιγίδες σε βορειότερες περιοχές της χώρας φαινόμενα που σπανιότερα εμφανίζονται νοτιότερα, ενώ αυτό που στην ουσία αλλάζει είναι η ένταση του μελτεμιού στο Αιγαίο το οποίο γίνεται σταδιακά κυρίαρχο, ρυθμίζοντας πολλές φορές και τις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας στη νότια χώρα. Η έντονη παρουσία του, σε συνδυασμό με την μείωση της ηλιοφάνειας, φέρνει και το τέλος αυτής της εποχής, άλλες φορές αρκούν οι πρώτες Φθινοπωρινές διαταραχές ακόμη και από το τέλος του Αυγούστου, ώστε να τελειώσει.

Φαίνεται λοιπόν πως, μετά από μια μακρά περίοδο με διαδοχικές ατμοσφαιρικές διαταραχές στη χώρα μας, που σε συνδυασμό με τη θερμική αστάθεια (δηλαδή την πρόκληση ανοδικών ρευμάτων λόγω της έντονης θέρμανσης του εδάφους), προκάλεσαν κατά διαστήματα πολύ ισχυρές καταιγίδες σε αρκετές περιοχές, ήρθε η ώρα να μπούμε πλέον στο "βαθύ καλοκαίρι", στον πυρήνα αυτής της εποχής. Το διάστημα είναι "εξ ορισμού" από μόνο του αισθητά ζεστό, τα τελευταία 18 χρόνια όμως, είναι και θερμότερο του κανονικού (όπως και το σύνολο του τριμήνου). Μέχρι τώρα, στο πρώτο μισό του καλοκαιριού, η θερμοκρασία είναι στις περισσότερες περιοχές της χώρας σε κανονικά ή ελαφρώς υψηλότερα του κανονικού επίπεδα και το μόνο που μας μένει να ελπίσουμε είναι να συνεχιστεί τουλάχιστον αυτή η τάση, χωρίς τις ακρότητες άλλων ετών. Ούτως ή άλλως, ψυχρότερους του κανονικού μήνες αυτήν την περίοδο, θα πρέπει πλέον να τους ξεχάσουμε...

Παρ'όλα αυτά, η εξέλιξη του καιρού από το Σάββατο και μετά κρεμόταν από μια μικρή κλωστούλα. Ο λόγος; Ο συνδυασμός ενός αρκετά βαθέως αντικυκλώνα στη βορειοδυτική Αφρική (θα βαθύνει τις επόμενες ημέρες) με τις αρκετά ασταθείς αέριες μάζες στο βόρειο τμήμα της δυτικής και κεντρικής Μεσογείου. Στο όριό τους, η σταδιακά ενισχυόμενη ροή του υποτροπικού αεροχειμάρρου, έχοντας κατεύθυνση Δ->Α πάνω ακριβώς από την Ιταλία και τη χώρα μας. Μία ελάχιστη αλλαγή λιγο βορειοανατολικότερα στην κατεύθυνσή του, θα μπορούσε να μας φέρει πλήρη ευστάθεια και θερμό κύμα (έως και το σενάριο του καύσωνα έπαιξε), ενώ, αντιθέτως, λιγο νοτιοανατολικότερα θα συνδυαζόταν με ασταθείς αέριες μάζες μετακινούμενες προς την περιοχή μας από το απόγευμα του Σαββάτου. Και τα δύο σενάρια, θα μπορούσαμε να τα χαρακτηρίσουμε λογικά για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, στους οποίους αυτή τη στιγμή δε θέλω να επεκταθώ. Και τα δύο σενάρια θα μπορούσαν να συμβούν με βάση τη δυναμική των ρευστών. Αυτό που απλώς θα αναφέρω είναι το γεγονός οτι είναι δύο σενάρια που τα έχουμε δει φέτος. Από τη μία θερμά κύματα στην άκρη μιας αντικυκλωνικής έξαρσης στα κεντρικότερα της Μεσογείου, από την άλλη, απρόσμενες (της τελευταίας στιγμής), ατμοσφαιρικές διαταραχές από τα δυτικά ή βορειοδυτικά.

Στο παρακάτω σχήμα (1) βλέπουμε τα streamlines του αεροχειμάρρου ("γραμμές ροής", αν θα μπορούσαμε να το αποδώσουμε στα Ελληνικά) για το διάστημα από την Παρασκευή 13/7 έως τη Δευτέρα 16/7 στην Ευρώπη με βάση την 12Ζ προσομοίωση του GFS, της Δευτέρας 9/7. Εάν εστιάσουμε στο νοτιοανατολικό τμήμα του χάρτη, παρατηρούμε την αναχαίτιση της ροής του υποτροπικού αεροχειμάρρου από την Κυριακή και μετά, κάτι που υποδηλώνει τον σχηματισμό αυλώνα στην περιοχή μας. Εξετάζοντας και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά της ατμόσφαιρας, αντιλαμβανόμαστε οτι πρόκειται για είσοδο ασταθών αερίων μαζών προς τη χώρα μας, και μετατόπιση της Αφρικανικής ευσταθούς και ξηρότερης αέριας μάζας νοτιότερα.


Σχήμα 1: Streamlines της ροής στα 300hpa από το GFS, με βάση την προσομοίωση 12Ζ της Δευτέρας 9/7.

Στο επόμενο ομως σχήμα (2), βλέπουμε την προσομοίωση της ίδιας παραμέτρου, 4 "τρεξίματα" μετά, δηλαδή την προσομοίωση της Τρίτης 10/7. Εδώ, δεν παρατηρούμε καμία εκτόπιση του αεροχειμάρρου και των Αφρικανικών αερίων μαζών, αντιθέτως, διακρίνεται περεταίρω έξαρσή τους από τη Δευτέρα 16/7, κάτι που υποδηλώνει πως η θερμοκρασία θα σημειώσει νέα άνοδο.


Σχήμα 2: Streamlines της ροής στα 300hpa από το GFS, με βάση την προσομοίωση 12Ζ της Τρίτης 10/7.

Φυσικά, υπάρχουν κι άλλα runs, τα οποία κινούνται προς μια παρόμοια (έστω και κάπως ηπιότερη) κατεύθυνση του σχήματος 2.

Εν τέλει;

Εδώ μπαίνουμε σε ζητήματα "συμπεριφοράς" του GFS και όχι τόσο φυσικής / μετεωρολογίας και μηχανικής των ρευστών. Όπως έχουμε δει και τη χειμερινή περίοδο, το GFS, παρουσιάζει πολλές φορές μια τάση να δίνει 7-10 μέρες πριν μια καιρική αλλαγή, σε 2-3 μεμονωμένα τρεξίματα, την οποία στη συνέχεια αναιρεί, για να την εμφανίσει στα τελευταία του τρεξίματα 1-2 ημέρες πριν. Αυτό που δίνει φυσικά δεν είναι μια ακριβής απεικόνιση της πραγματικότητας, αλλά μια ακραία εκδοχή της, η οποία όμως, μπορεί να έχει στοιχεία αλήθειας. Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο οτι, την ίδια στιγμή που συμβαίνει αυτό (7-10 ημέρες πριν), τα υπόλοιπα τρεξίματα των ensembles δεν διαφοροποιούνται επιμένοντας προς την "κυριαρχη" εκδοχή της μή διαταραχής. Σταδιακά όμως και όσο πλησιάζουμε προς την ημέρα-στόχο, όλα μαζί τα σενάρια αρχίζουν να διαφοροποιούνται τείνοντας, αν και με ηπιότερο τρόπο, προς την εκδοχή μιας διαταραχής, συνήθως μικρής κλίμακας. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως, από εκτεταμένες αστάθειες την Κυριακή/Δευτέρα, οι οποίες στη συνέχεια έγιναν....καύσωνας, θα περάσουμε σε μια ενδιάμεση κατάσταση όπου είναι πιθανό να μετριαστεί λίγο η ζέστη (κυρίως βορειότερα), με κάποιες απογευματινές καταιγίδες στις ίδιες περιοχές. Καθώς όμως, το ίδιο set up συνεχίζεται και την επόμενη εβδομάδα, θα μπορούσαμε να έχουμε μια αναλογη παλινδρόμηση εξάρσεων ζέστης - ασταθειών στα βόρεια για το μεγαλύτερο διάστημά της.

Κατά συνέπεια, προκύπτει η κάτωθι εκτίμηση, την οποία δημοσίευσα και στο http://umeteo.com , με μεγάλα περιθώρια όμως να υπάρξουν αρκετές διαφοροποιήσεις από την Τρίτη 17/7 και μετά:

Πέμπτη 12/7 - Κυριακή 15/7: Ηρεμεί ο καιρός, με κύριο χαρακτηριστικό του την περεταίρω άνοδο της θερμοκρασίας, η οποία έχει ήδη ξεκινήσει από την Τετάρτη. Οι μέγιστες τιμές, θα σταθεροποιηθούν στα επίπεδα των 36-38 βαθμών στις ηπειρωτικές περιοχές της χώρας, ενώ την Παρασκευή 13/7 ενδεχομένως να υπάρξουν και περιοχές σε Στερεά Ελλάδα, Θεσσαλία και κεντρική Μακεδονία με θερμοκρασία έως και τους 39 βαθμούς. Ως είθισται, ανάλογες θερμοκρασίες με τα ηπειρωτικά τμήματα θα έχουν και περιοχές του ανατολικού Αιγαίου, των Δωδεκανήσων και στο εσωτερικό της Κρήτης, έως και τους 40 στην ανατολική Ρόδο. Μικρή υποχώρηση των θερμοκρασιών κατά 1-2 βαθμούς το Σάββατο 14/7 και την Κυριακή 15/7. Οι λιγοστές βροχές, λόγω θερμικής αστάθειας θα περιοριστούν πολύ τοπικά σε βόρεια Πίνδο και Ροδόπη. Παράλληλα με την άνοδο της θερμοκρασίας αναμένεται ενίσχυση του μελτεμιού, κυρίως στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, το οποίο εμφανίζεται ως ΒΔ ρεύμα φτάνοντας την Παρασκευή και το Σαββατοκύριακο τα 7 και κατά τόπους 8 μποφώρ (στα 5-6 και κατά τόπους 7 μποφώρ στο ευρύτερο νότιο Αιγαίο).

Διάστημα έως 22/7: Το μοτίβο του ζεστού καιρού θα συνεχιστεί και την επόμενη εβδομάδα με αρκετά πιθανή την εξασθένηση των ανέμων από τη Δευτέρα 16/7 και κυρίως την Τρίτη 17/7. Ταυτόχρονα όμως, είναι πιθανή η νέα περεταίρω άνοδος της θερμοκρασίας, με ενδεχόμενες τιμές στους 38-40 βαθμούς στα ηπειρωτικά από την Τρίτη/Τετάρτη 17-18/7. Αν και τυπικά, στους προγνωστικούς χάρτες δεν εντοπίζεται κάποια διαταραχή, θεωρούμε πιθανή την υποχώρηση της θερμοκρασίας την Παρασκευή 20/7 και το Σαββατοκύριακο 21-22/7, συνοδεία καταιγίδων σε κεντρικές/βόρειες περιοχές της χώρας.

Ελπίζω να βρω χρόνο, να τα σχολιάσουμε αυτά και τις επόμενες ημέρες....

[Nick Gkikas]

...ΚΑΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ.

"Κλέβω" λίγο χρόνο από τον ύπνο μου, για να επανέλθω με μια ανάλυση / εκτίμηση.
Κατ'αρχήν είναι αρκετά χρήσιμο και ειλικρινές να γίνεται αξιολόγηση των όσων γράφτηκαν στο προηγούμενο κείμενο:

Η προηγούμενη εκτίμηση γράφθηκε στις 11 του μηνός και για το διάστημα έως και τις 18/7 ήταν αρκετά εύστοχη, όχι όμως για τη συνέχεια έως 22/7. Όπως έχει ήδη φανεί από την αρχή αυτής της εβδομάδας που διανύουμε, αναμένεται ένα νέο κύμα θερμών αερίων μαζών από το Σάββατο 21/7 (σημείωση: μέχρι να ολοκληρώσω το κείμενο, έχει ήδη έρθει το Σάββατο), το οποίο για πρώτη φορά φέτος θα οδηγήσει σε συνθήκες καύσωνα (*) στη χώρα. (Ανάλυση περί αυτού, θα πραγματοποιηθεί στη συνέχεια του κειμένου). Το τί είχε ακριβώς γραφθεί το παραθέτω εδώ:

Διάστημα έως 22/7: Το μοτίβο του ζεστού καιρού θα συνεχιστεί και την επόμενη εβδομάδα με αρκετά πιθανή την εξασθένηση των ανέμων από τη Δευτέρα 16/7 και κυρίως την Τρίτη 17/7. Ταυτόχρονα όμως, είναι πιθανή η νέα περεταίρω άνοδος της θερμοκρασίας, με ενδεχόμενες τιμές στους 38-40 βαθμούς στα ηπειρωτικά από την Τρίτη/Τετάρτη 17-18/7. Αν και τυπικά, στους προγνωστικούς χάρτες δεν εντοπίζεται κάποια διαταραχή, θεωρούμε πιθανή την υποχώρηση της θερμοκρασίας την Παρασκευή 20/7 και το Σαββατοκύριακο 21-22/7, συνοδεία καταιγίδων σε κεντρικές/βόρειες περιοχές της χώρας.

Η εκτίμηση για πτώση της θερμοκρασίας από την Παρασκευή 20/7 συνοδεία αστάθειας, προέκυψε περισσότερο εμπειρικά, αποκλείοντας (λανθασμένα όπως αποδειχθηκε) κάποιες περιπτώσεις. Αρχικά είχε αποκλειστεί η περίπτωση ανάπτυξης ράχης υψηλών πιέσεων προς την περιοχή μας (προϋπόθεση για σημαντικές θερμές μεταφορές) και λαμβάνοντας υπόψιν το γεγονός οτι το φετινό καλοκαίρι τα patterns ακολουθούν μια έντονη μεσημβρινότητα εντός της Ευρώπης, υπέθεσα οτι θα πραγματοποιούνταν μια νέα έξαρση αυτής της κυκλοφορίας προς στην περιοχή μας, όπως άλλωστε μας έχει συνηθίσει ο καιρός τα περισσότερα Σαββατοκύριακα. Αντ'αυτού, φαίνεται μια αντικυκλωνική έξαρση (η περίπτωση που είχε αποκλειστεί καθώς δεν φαινόταν ούτε σε ensembles προσομοιώσεις), ευτυχώς όμως σύντομη, την οποία διαδέχεται trough από τα βορειοδυτικά εισερχόμενη στη χώρα μας από τη Δευτέρα 23/7 (**).

ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΕΩΣ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 23/7
Επειδή το συγκεκριμένο κείμενο ετοιμάζεται από προχθες, έχω φτιάξει ένα gif με βάση την προσομοίωση του GFS από την Πέμπτη 19/7 - 12UTC όπου απεικονίζεται η εξέλιξη των ατμοσφαιρικών διατάξεων στην ισοβαρική στάθμη των 500hpa στην Ευρώπη (Σχήμα 1). Διακρίνεται η άνοδος των γεωδυναμικών υψών και ο προσωρινός σχηματισμός της ράχης πάνω από την περιοχή μας, καθώς τη διαδέχεται γρήγορα trough από τα ΒΔ (όχι, δεν θεωρώ οτι μπορεί να ονομαστεί ψυχρή λίμνη αυτό, τουλάχιστον στην πρώτη του φάση! Πρόκειται για ξεκάθαρη περίπτωση trough).


Σχήμα 1: Animation της πρόγνωσης των γεωδυναμικών υψών και της θερμοκρασίας στα 500hpa, για το διάστημα από 20/7/18 - 00UTC, έως και 24/7/18 - 00UTC με βάση την 19/7/18 - 12UTC πρόγνωση του GFS. Πηγή: http://www.weatheronline.co.uk

Όπως ανέφερα και στην αρχή, είχε ήδη φανεί από την αρχή της εβδομάδας που διανύουμε, το θερμό κύμα τουλάχιστον για το Σαββατοκύριακο γι αυτό και προσωπικά είχα γράψει και σχετική εκτίμηση στο http://umeteo.com . Στην εκτίμηση αυτή, είχε ληφθεί υπόψιν η διαφαινόμενη είσοδος της trough στη συνέχεια. Η ύπαρξη αυτής, είναι ικανή να δημιουργήσει επιφανειακό πεδίο χαμηλών πιέσεων στο βόρειο Αιγαίο, κάτι που στρέφει τους επιφανειακούς ανέμους σε Δ ή ΝΔ στη χώρα. Το γεγονός αυτό, μπορεί να προκαλέσει επιπλέον άνοδο της θερμοκρασίας σε συγκεκριμένες περιοχές (πχ ΒΑ Στερεά και Θεσσαλία), γι αυτό και είχαν αρχικώς δοθεί θερμοκρασίες έως και 42 βαθμούς (αν και βάση τιμών στα 850 θα έπρεπε να αναμένονται 39-40 και πολύ τοπικά έως 41). Η αλήθεια είναι οτι κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, το GFS μας μπέρδεψε λίγο σχετικά με την ταχύτητα διέλευσής της αλλά και την ίδια τη δυναμική της. Προσωπικά βιάστηκα και άλλαξα την εκτίμησή μου, για έως 41 τοπικά, εν τέλει όμως πιστεύω οτι η αρχική εκτίμηση για έως 42 τοπικά δεν θα απέχει και πολύ από την πραγματικότητα (έστω κι αν το 42 είναι τελικά 41.6 ...).

Την παλινδρόμηση του GFS σε σχέση με τη θέση της trough, μπορεί να τη δει κανείς στο επόμενο animation του σχήματος 2, όπου για την ίδια ημέρα/ώρα στόχο, δηλαδή τη Δευτέρα 23/7/18, απεικονίζονται οι προγνώσεις διαδοχικών runs από την Κυριακή 15/7/18 - 12UTC, έως την Πέμπτη 19/7/18 - 12UTC. Διακρίνεται η μεγάλη παλινδρόμηση του μοντέλου σε σχέση με τη θέση της trough και η σταθεροποίησή του στο τέλος του διαστήματος. Ετσι λοιπόν, δεν ήταν δυνατόν να καθοριστεί ούτε η διάρκεια του θερμού κύματος, ούτε και λεπτομερή χαρακτηριστικά του (όπως για παράδειγμα το επιφανειακό πεδίο των ανέμων).


Σχήμα 2: Animation των διαδοχικών προγνώσεων του GFS των γεωδυναμικών υψών και του στροβιλισμού στην ισοβαρική στάθμη των 500hpa για την ημέρα και ώρα - στόχο Δευτέρα 23/7/2018 - 12UTC με βάση τις προσομοιώσεις από Κυριακή 15/7 - 12UTC έως Πέμπτη 19/7 - 12UTC. Πηγή: https://www.tropicaltidbits.com/

Σε σχέση με τις θερμοκρασίες που θα επικρατήσουν από αύριο Κυριακή, χαρακτηριστική είναι και η πρόγνωση του ºumeteo (http://umeteo.com) , η οποία βασίζεται στο GFS, με τ'αποτελέσματα του μοντέλου να εμφανίζονται κατόπιν επεξεργασίας, ώστε να ανταποκρίνονται στο υψόμετρο και στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής. Αυτό, βελτιώνει μεν την πρόγνωση, παρ'όλα αυτά όμως δεν προσεγγίζει την ακρίβεια ενός μοντέλου υψηλής ανάλυσης. Παρ'όλα αυτά όμως, όπως θα δούμε στις επόμενες εικόνες, προβλέπονται έως και 41 βαθμοί σε Λαμία και Λάρισα για αύριο. Στην Αθήνα, η κατάσταση θα είναι κάπως "καλύτερη", λόγω του ΝΔ ρεύματος, ενώ, όπως συνηθίζεται, η περισσότερη ζέστη αναμένεται στο τέλος του κύματος, δηλαδή τη Δευτέρα με 38 βαθμούς σύμφωνα με το umeteo (κατά τη γνώμη μου, πιθανοί και οι 39 και ενδεχομένως στα δυτικά και οι 40 βαθμοί).

Παραθέτω τις εικόνες:


Σχήμα 3: Αθήνα 22/7


Σχήμα 4: Αθήνα 23/7


Σχήμα 5: Λαμία 22/7


Σχήμα 6: Λαμία 23/7


Σχήμα 7: Λάρισα 22/7


Σχήμα 8: Λάρισα 23/7

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ

-> Το θερμό κύμα έχει ήδη ξεκινήσει και η σημερινή, είναι η πρώτη ημέρα. Η κορύφωσή του αναμένεται αύριο, ενώ, τη Δευτέρα και από τα βορειοδυτικά θ'αρχίσει να υποχωρεί, επιμένοντας όμως στα νοτιότερα και ανατολικότερα της χώρας.
-> (*) Έχω πολλάκις εξηγήσει σε όσους χώρους μου δόθηκε βήμα να γράψω, αυτό που πολλοί άλλοι επίσης έχουν πει: Δεν είναι όλα τα κύματα ζέστης, καύσωνες. Επιπροσθέτως ο όρος αυτός, δεν έχει επιστημονική σημασία, είναι ένας χαρακτηρισμός με διοικητική/πολιτική σημασία. Παλαιότερα σε περιόδους καύσωνα, είχαν θεσμοθετηθεί αργίες, υπήρχαν προειδοποιήσεις από την ΓΓΠΠ (ακόμη υπάρχουν), λαμβάνονταν μέτρα προστασίας κ.α. Οι ορισμοί του καύσωνα μπορεί να είναι πολλοί, το σκεπτικό όμως πίσω από αυτούς είναι ένα: Οι τιμές της θερμοκρασίας θα πρέπει να ανήκουν στο ανώτατο ποσοστό (ας πούμε για παράδειγμα το 5% των ακραίων υψηλών τιμών) της κανονικής κατανομής μιας μεγάλης χρονοσειράς. Το όριο αυτό λοιπόν εξαρτάται από την κλιματολογια της κάθε περιοχής. Για τα ηπειρωτικά τμήματα της χώρας μας, συμπεριλαμβανομένης και της Αθήνας, το όριο αυτό είναι οι 37 βαθμοί μέγιστη θερμοκρασία για το Ελληνικό και οι 38 βαθμοί για τη Ν. Φιλαδέλφεια, με την ελάχιστη άνω των 27 και τη μέση θερμοκρασια άνω των 31 βαθμών. Κατ'αυτόν τον τρόπο ορίζονται η "περίοδος καύσωνα" και η "ημέρα καύσωνα". Για να έχουμε περίοδο καύσωνα, πρέπει αυτές οι συνθήκες να διαρκούν για τουλάχιστον 3 ημέρες και για ένα μεγάλο τμήμα της χώρας ενώ, "ημέρα καύσωνα" είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό.
Έχοντας υπόψιν τα παραπάνω, τότε, η Κυριακή 22/7 και η Δευτέρα 23/7 θα είναι ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΥΣΩΝΑ για πολλές περιοχές της Θεσσαλίας, της ανατολικής Στερεάς και της ανατολικής Πελοποννήσου και αυτό θα συμβεί για πρώτη φορά φέτος. Παρ'όλα αυτά, ΔΕΝ πληρούνται οι προϋποθέσεις ώστε να μιλήσει κανείς για περίοδο καύσωνα στη χώρα γενικά. Επειδή όλα είναι αλληλένδετα, εν τέλει δεν θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για κάτι τέτοιο, καθώς η επιρροή των αντικυκλωνικών συνθηκών στην περιοχή μας θα είναι σύντομη (ουσιαστικά διαρκεί 24-36 ώρες), ενώ η παράταση των θερμών συνθηκών στην ανατολική χώρα έρχεται περισσότερο λόγω των επικρατούντων ανέμων.
-> Την Κυριακή 22/7, Ζεστός θα είναι ο καιρός και στο Αιγαίο και στη βόρεια χώρα, τα δυτικά τμήματα όμως θα έχουν χαμηλότερες θερμοκρασίες, οι οποίες δεν φαίνεται να ξεπερνούν τους 35-36 βαθμούς σε εσωτερικές περιοχές. Από την άλλη πλευρά, σε Βορειοανατολική Στερεά και Θεσσαλία, αναμένονται γενικευμένα θερμοκρασίες στους 38-40 βαθμούς και κατά τόπους 41, πιθανότατα και 42.
-> Οι θερμοκρασίες αυτές θα συνδυαστούν με χαμηλά ποσοστά της σχετικής υγρασίας.
-> Τη Δευτέρα 23/7, το θερμό κύμα υποχωρεί αν και θα επιμείνει στα ανατολικά ηπειρωτικά και νότια. Όμως, από το μεσημέρι και μετά, οι πρώτες νεφώσεις θα κάνουν την εμφάνισή τους στα βόρεια σύνορα της χώρας, δινοντας όμβρους και καταιγίδες με τα φαινόμενα να εισέρχονται λίγο αργότερα και σε ελληνικό έδαφος. Η αλλαγή θα είναι ραγδαία επηρεάζοντας βόρειο Ιόνιο, Ήπειρο (κυρίως βορειότερα), Μακεδονία, Θράκη και τοπικά τη Θεσσαλία. Σε κεντρικότερες περιοχές του Ιονίου, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησο και κεντρικό Αιγαίο/τμήματα των Κυκλάδων, η κατερχόμενη διαταραχή θα προκαλέσει ανοδικές κινήσεις σε μέση/ανώτερη τροπόσφαιρα, φέρνοντας και κάποια ποσά υγρασίας μαζί, με αποτέλεσμα τις υψισυννεφιές που θα κρύβουν κατά διαστήματα τον ήλιο.
Προσοχή: Ακόμη και σε τμήματα της βόρειας χώρας, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο ξηρικών καταιγίδων μετά το μεσημέρι. Τα φαινόμενα αυτά, ευθύνονται ως ένα μεγάλο ποσοστό για την ανάπτυξη και εξάπλωση πυρκαγιών. Ο ίδιος κινδυνος υπάρχει για τα νοτιότερα της χώρας και συγκεκριμένα σε Θεσσαλία, ανατολική Στερεά και ανατολική Πελοπόννησο λόγω των ενισχυμένων ανέμων.
Eνδεχομένως θα παρατηρήσατε, τόσο στην περίπτωση της Λαμίας, όσο και της Λάρισας, στη συνοψη της ημέρας αναφέρεται η "πιθανότητα καταιγίδας στην ευρύτερη περιοχή" ταυτόχρονα όμως με την προειδοποίηση για ξηρό καιρό. Κάτι τέτοιο υπονοείται λοιπόν και από τις αυτόματες προγνώσεις.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΟΧΗ ΛΟΙΠΟΝ!!!

Στο σημείο αυτό, παραθέτω 3 εικόνες. Η πρώτη (σχήμα 9), είναι οι άνεμοι στα 2μ το απόγευμα της Δευτέρας από το GFS, η δεύτερη (σχήμα 10) η ίδια παράμετρος από το WRF-NMM του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου και η τρίτη (σχήμα 11) ένα skew-t διάγραμμα του GFS για την περιοχή της ανατολικής Χαλκιδικής.

Στο σχήμα 9 (πρώτη εικόνα), αξίζει να παρατηρήσει κανείς την σχεδόν κυκλωνική ροή των επιφανειακών ανέμων στην ανατολική Στερεά, τα αίτια της οποίας είναι ένας συνδυασμός δυναμικών παραγόντων (λόγω της κατερχόμενης διαταραχής), της έντονης επιφανειακής θέρμανσης που ενισχύεται από την καταβατική επιρροή του ΔΝΔ ρεύματος. Στο σχήμα 10 (δεύτερη εικόνα), αξίζει να παρατηρήσει κανείς την ένταση του ρεύματος ιδιαίτερα σε τμήματα της δυτικης Θεσσαλίας και της βορειοανατολικής Στερεάς, ενώ στο σχήμα 11 (τρίτη εικόνα), βλέπουμε ένα χαρακτηριστικό skew-t διάγραμμα που συχνά οδηγεί σε ξηρικές καταιγίδες. Ξηρές συνθήκες στα κατώτερα στρώματα που οδηγούν σε μικρή τροφοδοσία επιφανειακής υγρασίας, μεγάλα ποσά cape, προσφορά υγρασίας από τα 700hpa και πάνω που οδηγούν σε κατακόρυφες αναπτύξεις με υψηλή βάση και πιθανές καταιγίδες με μικρά ποσά υετού.


Σχήμα 9: Διεύθυνση και ένταση ανέμων στις 18.00 τοπική της Δευτέρας 23/7 σύμφωνα με την 12UTC προσομοίωση του Σαββάτου 21/7. Πηγή: http://www.weatheronline.co.uk


Σχήμα 10: Όπως στο σχήμα 9, αλλά από το μοντέλο WRF-NMM του Χαροκόπειου πανεπιστημίου. Πηγή: http://meteoclima.gr


Σχήμα 11: Skew-t διάγραμμα για την περιοχή της ανατολικής Χαλκιδικής, για τις 18UTC της Δευτέρας 23/7, σύμφωνα με την προσομοίωση του Σαββάτου 21/7. Πηγή: NCEP μέσω του προγράμματος απεικόνισης μετεωρολογικών δεδομένων zygrib.


Θα κλείσω, με τη δεύτερη παραπομπή του κειμένου, ως σχόλιο για τη γενικότερη κυκλοφορία της ατμόσφαιρας.
(**) Η αντικυκλωνική έξαρση που βρίσκεται σε εξέλιξη στην περιοχή μας, έδειχνε να είναι το αρχικό και κυρίαρχο μοτίβο για φέτος, με νότια ρεύματα, χωρίς ιδιαίτερες βροχές στην ανατολική χώρα. Συχνά, είδαμε τους νοτιάδες να συνδυάζονται με μεταφορά σκόνης (χάσαμε το μέτρημα) συχνά όμως χωρίς να προηγούνται ενός περάσματος μετωπικής επιφάνειας στη συνέχεια. Σε πολλές περιπτώσεις, είχαμε το ανάλογο θερμών εισβολών του καλοκαιριού με εμμονή σε μια διάταξη όπου ταυτόχρονα με αυτές τις συνθήκες εδώ, είχαμε ψυχρές εισβολές στη δυτική Μεσόγειο. Είχα -για πολλά χρόνια- ως δεδομένο (λόγω εμπειρικής παρατήρησης) το γεγονός οτι ο Απρίλιος είναι μήνας - κλειδί για το καλοκαίρι που θα επακολουθήσει. Τον μήνα αυτό, είτε παγιώνεται το μοτίβο της κυκλοφορίας που έως τότε έχει διαμορφωθεί, είτε διαφοροποιείται. Βλέποντας πως αυτό το μοτίβο συνεχίζεται κανονικά, το μόνο που θα μπορούσα να υποθέσω είναι, ένα αρκετά θερμό καλοκαίρι για τη νότια χώρα, με κατά διαστήματα αστάθειες στα βόρεια τμήματα. Μάλιστα, είχα δώσει και σχετική εκτίμηση.
Ευτυχώς για εμάς και το οικοσύστημά μας, αυτή η κατάσταση άρχισε σιγά σιγά να αντιστρέφεται μέσα στον Μάιο αλλά αυτό, φάνηκε εντονότερα μετά το πρώτο 10ήμερο του Ιουνίου. Η αλλαγή ήταν σταδιακή και συνεχίζει να λαμβάνει χώρα. Ενώ, βλέπουμε να υπάρχει το προηγούμενο μοτίβο, δηλαδή αντικυκλωνικές εξάρσεις από τη ΒΔ Αφρική προς την περιοχή μας, αυτές είναι σύντομες, ενώ, τις περισσότερες φορές προηγούνται επισκέψεις μετώπων/διαταραχών από τα Δ ή ΒΔ (όχι όμως τα βόρεια) οδηγώντας ακόμη και στη δημιουργία χαμηλών βαρομετρικών στην περιοχή μας, εξαιρετικά σπάνιων για την εποχή.
Κάποιοι, βιάζονται να πουν οτι έχουμε ένα ψυχρό καλοκαίρι, η αλήθεια είναι οτι θερμοκρασιακά κινείται σε περίπου κανονικά επίπεδα, ελαφρώς αυξημένα (0.5-1 βαθμό) στα νότια και ελαφρώς χαμηλότερα (0.5 βαθμούς στα βόρεια), με πολλές βροχές όμως και πλήρης απουσία μελτεμιών στο Αιγαίο. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός οτι πρακτικά δεν έχουμε ούτε ένα επεισόδιο ακόμη, και ο,τι βόρειο ρεύμα προκύπτει, είναι λόγω του περάσματος των διαταραχών.
Αντιθέτως, παρατηρούμε ακόμη και τώρα που μπαίνουμε στο τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου, δυτικογενή ρεύματα.